Off Radio Kraków, które zastąpiło dziennikarzy i dziennikarki trzema botami, nie zamierza zatrzymać się na wywiadzie z Wisławą Szymborską. Zapowiada nazwiska kolejnych osób, których wypowiedzi zamierza spreparować.
Angelika Pitoń z „Wyborczej” przeprowadziła wywiad z Marcinem Pulitem, pomysłodawcą wykorzystania generatywnej sztucznej inteligencji do prowadzenia audycji w miejsce osób zwolnionych z redakcji – choć warto zauważyć, że na oficjalnych kanałach radia znajdziemy wypowiedzi, że nikogo nie zwolniono… ponieważ żadna z tych osób nie miała podpisanej z Off Radiem Kraków umowy o pracę, co przecież jest problemem samym w sobie. W przypadku istnienia takich umów, Mateusz Demski i kilkanaście pozostałych osób nie mogłyby zostać zwolnione bez okresu wypowiedzenia.
– Marcin Pulit, likwidator Radia Kraków, wpuścił sztuczną inteligencję na antenę i przyznaje, że słuchalność niszowej stacji Off Rafio Kraków wzrosła o kilkaset razy. Zapowiada wywiady: z Lemem, Szymborską i Piłsudskim – poinformowała dziennikarka.
– Wszystko jest pod stałym nadzorem grupy ludzi pracujących nad Off Radiem Kraków. Pieczę sprawuję nad tym osobiście. Mamy osobę oddelegowaną do współtworzenia i analizowania wypowiadanych na antenie treści, również pod kątem merytorycznym. Druga pracuje nad stroną techniczną, głosem etc. Trzecia odpowiada za muzykę i wszystko, co z nią związane. Mówiąc konkretnie: najpierw generujemy tekst do audycji, analizujemy go i sprawdzamy, poddajemy obróbce dźwiękowej i zapisujemy tak, jak dotychczas, wkomponowując w niego zaprogramowaną wcześniej setlistę. Wiemy, że stąpamy po kruchym lodzie, nie chcemy tu pomyłek i kontrowersji – opowiadał Marcin Pulit.
Stanisław Lem to polski pisarz, filozof i futurolog. W swojej twórczości często poruszał tematykę rozwoju nauki i techniki i natury ludzkiej. Jego książki przetłumaczono na ponad 40 języków, sprzedały się w łącznym nakładzie ponad 30 milionów egzemplarzy. Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Orderem Orła Białego i medalem „Gloria Artis”. Jego nazwisko noszą pierwszy polski satelita naukowy oraz planetoida (3836) Lem.
Ponieważ nie jesteśmy Off Radiem Kraków, nie zapytamy autora „Cyberiady”, „Powrotu z gwiazd” i „Solaris”, co sądzi o pomyśle pośmiertnego zaproszenia go do radia prowadzonego przez generatywną sztuczną inteligencję. Zwróciliśmy się natomiast z prośbą o komentarz do Wojciecha Orlińskiego, znawcy twórczości Stanisława Lema, autora jego biografii zatytułowanej „Lem. Życie nie z tej ziemi”, a także poświęconych mu książek „Co to są sepulki? Wszystko o Lemie” oraz „Lem w PRL‑u”.
– Odczuwam niesmak zajmując się tym tematem, bo mam wrażenie, że wszyscy jesteśmy wkręceni w eksperyment marketingowy. Do niedawna mało kto wiedział o istnieniu radia „Off Kraków”, bo ono samo było częścią nieudanego eksperymentu pod tytułem „publiczne radio DAB+”. W Polsce ten standard się nie chce przyjąć, radia komercyjne więc omijają DAB+ szerokim łukiem. Radio publiczne ma gest, bo szasta cudzymi pieniędzmi, od dziewięciu lat utrzymywane są więc różne radia o szczątkowej słuchalności – lokalne radio na DAB+ to nisza w niszy. Teraz oburzeni na takie praktyki zaczęli szukać „Off Kraków” w Internecie, więc w Krakowie się pewnie serwery przegrzały od nagłego wzrostu ruchu – przyznał Wojciech Orliński. – Uważam takie fałszywe wywiady za skandal, podobnie jak kreowanie fałszywych dziennikarzy. W idealnym świecie chciałbym, żeby pana Pulita za to ukarano. Ale żyjemy w nieidealnym, więc pewnie dostanie premię za chwilowy wzrost słuchalności.
Dla Wojciecha Orlińskiego dziennikarstwo nie jest kwestią teoretyczną: w latach 1997–2021 był członkiem redakcji „Gazety Wyborczej”, publikował też m.in. w „Krytyce Politycznej”, „Polityce” i „Wiadomościach Kulturalnych”. Z dziennikarstwa oficjalne zrezygnował w kwietniu 2024 roku, żeby skoncentrować się na pracy pedagogicznej jako nauczyciel chemii. Jest też autorem licznych książek podróżniczych i publicystycznych. Od 2006 roku prowadzi blog „Ekskursje w dyskursie”.
Niestety rzeczywistość wydaje się potwierdzać tezę Wojciecha Orlińskiego.
– Analizując pierwsze godziny działania Offa pod szyldem sztucznej inteligencji widzę, że eksperyment zainteresował odbiorców. Mamy teraz słuchalność kilkaset razy wyższą aniżeli przed tygodniem – pochwalił się Marcin Pulit w rozmowie z „Wyborczą”.
Na szczęście rośnie też zainteresowanie listem otwartym Mateusza Demskiego, jednego z dziennikarzy, z którym Off Radio Kraków rozwiązało umowę o współpracy. Do tej pory podpisało się pod nim 21 tysięcy osób (stan na 24 października, godzinę 23:15).
Anna Tess Gołębiowska
Zdjęcie główne: portret Stanisława Lema autorstwa Otisa
Czytaj też: W setną rocznicę urodzin Stanisław Lem zostanie uhonorowany w kosmosie
Czytaj też: Stanisław Lem w archiwalnym nagraniu Polskiej Kroniki Filmowej
Czytaj też: Teksty Stanisława Lema za darmo w bibliotece cyfrowej Polona
Czytaj też: Na Amazonie sprzedawano książki AI podszywającego się pod Jane Friedman. Pod jej nazwiskiem!
Czytaj też: George R.R. Martin, John Grisham i inni pozywają OpenAI. Czy ChatGPT spiracił ich książki?
Czytaj też: Pierwszy taki proces – pisarki i pisarze pozywają bota! Czy ChatGPT łamie prawa autorskie?
Czytaj też: Rzeczy o Lemie
