Partenon z zakazanych książek

Cen­zu­ra w lite­ra­tu­rze nadal jest zja­wi­skiem powszech­nie widocz­nym. Ze sprze­da­ży wyco­fy­wa­ne są książ­ki pisa­ne kil­ka­dzie­siąt lat temu, któ­rych treść może dziś obra­żać pew­ne gru­py spo­łecz­ne, ze szkol­nych biblio­tek zni­ka­ją tek­sty nie­wy­god­ne bądź poten­cjal­nie krzyw­dzą­ce wraż­li­we dzie­cię­ce umy­sły, tu i ówdzie poja­wią się gru­py oszo­ło­mów palą­cych na sto­sach lite­rac­kie dzie­ła róż­nej wagi, aby w ten jak­że świa­tły i naj­zu­peł­niej prze­my­śla­ny spo­sób zama­ni­fe­sto­wać swo­ją ide­olo­gię, reli­gię czy cokol­wiek inne­go. Bar­dzo waż­ne jest uświa­da­mia­nie ludzi, jak nie­wła­ści­wym i nie­bez­piecz­nym zja­wi­skiem jest cen­zu­ra. Coś, co zaczy­na się nie­win­nie bar­dzo szyb­ko może prze­obra­zić się w prze­ra­ża­ją­cą tragedię.

Pięk­ny sym­bol wal­ki z cen­zu­rą powstał w 2017 w nie­miec­kim Kas­sel. Tam w ramach festi­wa­lu docu­men­ta, jed­nej z naj­waż­niej­szych na świe­cie wystaw sztu­ki współ­cze­snej, argen­tyń­ska artyst­ka Mar­ta Minu­jín skon­stru­owa­ła repli­kę słyn­ne­go grec­kie­go Par­te­no­nu. Klu­czo­wym ele­men­tem w ukoń­cze­niu zapie­ra­ją­cej dech w pier­siach insta­la­cji było 100 tysię­cy zaka­za­nych ksią­żek pocho­dzą­cych z całe­go świata.

Mar­ta Minu­jín we współ­pra­cy ze stu­den­ta­mi z Uni­wer­sy­te­tu w Kas­sel wybra­ła 170 tytu­łów, któ­re były w róż­nych okre­sach cza­su i w róż­nych miej­scach na świe­cie obję­te cen­zu­rą. Następ­nie publicz­ność odwie­dza­ją­ca wysta­wę festi­wa­lu docu­men­ta pro­szo­na była o przy­no­sze­nie wyszcze­gól­nio­nych ksią­żek. W ten spo­sób uda­ło się zebrać 100 tysię­cy egzem­pla­rzy, któ­re odpo­wied­nio zabez­pie­czo­ne zawi­sły na przy­go­to­wa­nej wcze­śniej repli­ce Par­te­no­nu. W ten spo­sób powsta­ła z jed­nej stro­ny prze­pięk­na mozai­ka, z dru­giej dają­ce do myśle­nia świa­dec­two rzą­do­wej opre­sji. Mar­ta Minu­jín umiesz­cza­jąc na Par­te­no­nie, sym­bo­lu demo­kra­cji, zaka­za­ne książ­ki chcia­ła zwró­cić uwa­gę na rolę poli­ty­ki w ogra­ni­cza­niu swo­bo­dy myśli.

Nie­przy­pad­ko­we było rów­nież miej­sce, na któ­rym insta­la­cja arty­stycz­na sta­nę­ła. Dokład­nie tam 19 maja 1933 spa­lo­no oko­ło 2 tysię­cy ksią­żek w ramach nazi­stow­skiej akcji prze­ciw­ko nie­nie­miec­kie­mu duchowi.

Nie­ste­ty wysta­wa była ogra­ni­czo­na cza­so­wo. Dziś po Par­te­no­nie z ksią­żek pozo­sta­ły jedy­nie fil­mi­ki. Te nadal jed­nak zapra­sza­ją do refleksji.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udo­stęp­nio­ny przez Desi­gning Buil­dings Wiki (@designingbuildingswiki)