Badanie Biblioteki Narodowej pokazało, że najchętniej kupujemy książki na własność – tak robi 41% czytelników. 35% szuka nowych tytułów do przeczytania u znajomych, a 31% liczy na książkowe prezenty. Wśród podstawowych źródeł literatury biblioteki znalazły się dopiero na czwartym miejscu – korzysta z nich 27% czytelników. Nadal jednak oznacza to, że biblioteki są ważnym dla nas miejscem, dla wielu być może nawet nie tylko podstawowym, ale i jedynym źródłem książkowych nowości. Warto więc wiedzieć, jak przedstawia się sytuacja w tym segmencie kultury.
Główny Urząd Statystyczny wziął pod lupę biblioteki publiczne działające w naszym kraju. Na koniec roku 2019 działało w Polsce 7881 bibliotek, a to jest o 0,5% mniej w porównaniu ze stanem z 2018. Co ciekawe, wtedy też zanotowano spadek funkcjonujących bibliotek. W porównaniu z 2017 było ich o 0,4% mniej. Stale więc liczba bibliotek w kraju maleje.
Na przekór malejącej liczbie bibliotek rośnie liczba czytelników korzystających z bibliotecznych usług. W 2019 roku 5 983 700 czytelników dokonało wypożyczenia przynajmniej jednego woluminu, a to jest o 30,6 tysiąca, czyli ok 0,5%, więcej niż w 2018. Dane statystyczne pokazują, że z bibliotek korzystają najczęściej ludzie w grupie wiekowej 25–44 (27,7%), na drugim miejscu są dzieci do lat 12 (20,4%), a na trzecim osoby w wieku 45–60 (16,4%). GUS podał również, że wypożyczeń dokonują przede wszystkim ludzie aktywni zawodowo (38,2%) i osoby uczące się (36,8%).
Wchodząc w bardziej szczegółowe dane, pod względem liczby placówek górują województwa mazowieckie, śląskie i małopolskie, jeśli zaś chodzi o liczbę czytelników przypadających na jedną bibliotekę prym wiedzie województwo pomorskie (7417), na samym końcu znalazło się Podkarpacie (3170).
Według stanu na koniec 2019 biblioteki publiczne posiadały 127 milionów woluminów księgozbioru, w ramach którego 98,5% stanowiły książki. Trzeba tu też napomknąć, że niektóre biblioteki oferują dostęp do elektronicznych materiałów (książek, czasopism, baz danych i innych zbiorów). W zeszłym roku takich placówek było 2011.
Warto też mieć na uwadze, że biblioteka to nie tylko miejsce, gdzie wypożycza się książki, to również bardzo ważny punkt na mapie kulturowej każdego miasta. To właśnie w bibliotekach często organizowane są spotkania autorskie, warsztaty literackie i inne wydarzenia. W 2019 biblioteki publiczne zorganizowały 275 tysięcy różnego rodzaju spotkań i imprez, w których wzięło udział 7 milionów uczestników.
Raport Głównego Urzędu Statystycznego dotyczącego bibliotek publicznych dostępny jest tutaj:
https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/kultura/biblioteki-publiczne-w-2019-roku,14,4.html
Przygotował Oskar Grzelak
