Garść statystyk odnośnie do działania bibliotek publicznych w zeszłym roku

Bada­nie Biblio­te­ki Naro­do­wej poka­za­ło, że naj­chęt­niej kupu­je­my książ­ki na wła­sność – tak robi 41% czy­tel­ni­ków. 35% szu­ka nowych tytu­łów do prze­czy­ta­nia u zna­jo­mych, a 31% liczy na książ­ko­we pre­zen­ty. Wśród pod­sta­wo­wych źró­deł lite­ra­tu­ry biblio­te­ki zna­la­zły się dopie­ro na czwar­tym miej­scu – korzy­sta z nich 27% czy­tel­ni­ków. Nadal jed­nak ozna­cza to, że biblio­te­ki są waż­nym dla nas miej­scem, dla wie­lu być może nawet nie tyl­ko pod­sta­wo­wym, ale i jedy­nym źró­dłem książ­ko­wych nowo­ści. War­to więc wie­dzieć, jak przed­sta­wia się sytu­acja w tym seg­men­cie kultury.

Głów­ny Urząd Sta­ty­stycz­ny wziął pod lupę biblio­te­ki publicz­ne dzia­ła­ją­ce w naszym kra­ju. Na koniec roku 2019 dzia­ła­ło w Pol­sce 7881 biblio­tek, a to jest o 0,5% mniej w porów­na­niu ze sta­nem z 2018. Co cie­ka­we, wte­dy też zano­to­wa­no spa­dek funk­cjo­nu­ją­cych biblio­tek. W porów­na­niu z 2017 było ich o 0,4% mniej. Sta­le więc licz­ba biblio­tek w kra­ju maleje.

Na prze­kór male­ją­cej licz­bie biblio­tek rośnie licz­ba czy­tel­ni­ków korzy­sta­ją­cych z biblio­tecz­nych usług. W 2019 roku 5 983 700 czy­tel­ni­ków doko­na­ło wypo­ży­cze­nia przy­naj­mniej jed­ne­go wolu­mi­nu, a to jest o 30,6 tysią­ca, czy­li ok 0,5%, wię­cej niż w 2018. Dane sta­ty­stycz­ne poka­zu­ją, że z biblio­tek korzy­sta­ją naj­czę­ściej ludzie w gru­pie wie­ko­wej 25–44 (27,7%), na dru­gim miej­scu są dzie­ci do lat 12 (20,4%), a na trze­cim oso­by w wie­ku 45–60 (16,4%). GUS podał rów­nież, że wypo­ży­czeń doko­nu­ją przede wszyst­kim ludzie aktyw­ni zawo­do­wo (38,2%) i oso­by uczą­ce się (36,8%).

Wcho­dząc w bar­dziej szcze­gó­ło­we dane, pod wzglę­dem licz­by pla­có­wek góru­ją woje­wódz­twa mazo­wiec­kie, ślą­skie i mało­pol­skie, jeśli zaś cho­dzi o licz­bę czy­tel­ni­ków przy­pa­da­ją­cych na jed­ną biblio­te­kę prym wie­dzie woje­wódz­two pomor­skie (7417), na samym koń­cu zna­la­zło się Pod­kar­pa­cie (3170).

Według sta­nu na koniec 2019 biblio­te­ki publicz­ne posia­da­ły 127 milio­nów wolu­mi­nów księ­go­zbio­ru, w ramach któ­re­go 98,5% sta­no­wi­ły książ­ki. Trze­ba tu też napo­mknąć, że nie­któ­re biblio­te­ki ofe­ru­ją dostęp do elek­tro­nicz­nych mate­ria­łów (ksią­żek, cza­so­pism, baz danych i innych zbio­rów). W zeszłym roku takich pla­có­wek było 2011.

War­to też mieć na uwa­dze, że biblio­te­ka to nie tyl­ko miej­sce, gdzie wypo­ży­cza się książ­ki, to rów­nież bar­dzo waż­ny punkt na mapie kul­tu­ro­wej każ­de­go mia­sta. To wła­śnie w biblio­te­kach czę­sto orga­ni­zo­wa­ne są spo­tka­nia autor­skie, warsz­ta­ty lite­rac­kie i inne wyda­rze­nia. W 2019 biblio­te­ki publicz­ne zor­ga­ni­zo­wa­ły 275 tysię­cy róż­ne­go rodza­ju spo­tkań i imprez, w któ­rych wzię­ło udział 7 milio­nów uczestników.

Raport Głów­ne­go Urzę­du Sta­ty­stycz­ne­go doty­czą­ce­go biblio­tek publicz­nych dostęp­ny jest tutaj:
https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/kultura/biblioteki-publiczne-w-2019-roku,14,4.html

Przy­go­to­wał Oskar Grzelak