Angielskim słowem roku według Oxford English Dictionary została szczepionka

Od lat redak­to­rzy Oxford English Dic­tio­na­ry wybie­ra­ją sło­wo roku, czy­li poje­dyn­czy wyraz lub całe sfor­mu­ło­wa­nie, któ­re było naj­czę­ściej uży­wa­ne w anglo­ję­zycz­nym spo­łe­czeń­stwie w cią­gu ostat­nich dwu­na­stu mie­się­cy. Zazwy­czaj sło­wo roku jed­no­cze­śnie zna­ko­mi­cie odda­je bie­żą­cą sytu­ację na świe­cie. Nie­daw­no ogło­szo­ne zosta­ło, że tym razem wygra­ła szczepionka.

Sło­wem roku 2021 według Oxford English Dic­tio­na­ry zosta­ło vax, czy­li skrót od vac­ci­ne. Uży­cie tego sło­wa w cią­gu ostat­nich mie­się­cy zna­czą­co rosło w związ­ku z pan­de­mią i pro­gra­ma­mi szcze­pień na całym świe­cie. Mimo że szcze­pion­ka nie jest oczy­wi­ście niczym nowym, to bry­tyj­scy lek­sy­ko­gra­fo­wie zauwa­ży­li, że skrót vax, po raz pierw­szy uży­ty praw­do­po­dob­nie w latach 80-tych ubie­głe­go wie­ku, dotych­czas nie cie­szył się zbyt­nią popularnością.

Wzrost zain­te­re­so­wa­nia sło­wem vax wią­że się przede wszyst­kim z jego zwię­zło­ścią i dużą ela­stycz­no­ścią. Ta ostat­nia prze­ja­wia się głów­nie w moż­no­ści two­rze­nia nowych słów bazu­ją­cych na czło­nie vax. I tu Oxford English Dic­tio­na­ry poda­je kil­ka popu­lar­nych przy­kła­dów takich neo­lo­gi­zmów: vaxxie, czy­li sel­fie doku­men­tu­ją­ce zaszcze­pie­nie się, vax-a-thon, czy­li duże, zbio­ro­we wyda­rze­nie, któ­re­go głów­nym celem są maso­we szcze­pie­nia, vaxi­ni­sta, czy­li oso­ba, któ­ra wycho­dząc czę­sto z domu czy podró­żu­jąc obno­si się z fak­tem, że jest zaszcze­pio­na oraz anti-vaxxer, czy­li nasz swoj­ski antyszczepionkowiec.

Przy oka­zji redak­to­rzy Oxford English Dic­tio­na­ry przy­po­mnie­li skąd wzię­ło się sło­wo vac­ci­ne. Pocho­dzi ono od łaciń­skie­go vac­ca, czy­li kro­wa. Pod koniec XVIII wie­ku angiel­ski nauko­wiec Edward Jen­ner wyna­lazł sku­tecz­ną szcze­pion­kę prze­ciw­ko ospie praw­dzi­wej. Była to jedy­na szcze­pion­ka, w któ­rej poda­wa­no w peł­ni wiru­lent­ne wiru­sy. Edward Jen­ner wyko­rzy­stał w niej wiru­sy ospy krów, ina­czej krowianki.

W ostat­nich latach sło­wa­mi roku Oxford English Dic­tio­na­ry były: post­praw­da w 2016, youthqu­ake (ozna­cza­ją­ce gwał­tow­ną kul­tu­ro­wą, poli­tycz­ną lub spo­łecz­ną zmia­nę wyni­ka­ją­cą z dzia­łań lub wpły­wu mło­dych ludzi) w 2017, tok­sycz­ny w 2018 i kry­zys kli­ma­tycz­ny w 2019. W zeszłym roku zapa­dła decy­zja o nie­wy­ła­nia­niu zwy­cię­skie­go sło­wa. Argu­men­to­wa­no to tym, że cięż­ko i nie­spra­wie­dli­wie by było spro­wa­dzić burz­li­wy 2020 do jed­ne­go tyl­ko wyrażenia.

źró­dło bbc