Od września w szkołach funkcjonować będzie nowy kanon lektur

Zapo­wia­da­ne w czerw­cu przez Mini­ster­stwo Edu­ka­cji i Nauki zmia­ny w spi­sie lek­tur szkol­nych wcho­dzą w życie 1 wrze­śnia. Zgod­nie z zamy­słem Prze­my­sła­wa Czarn­ka, pra­gną­ce­go by kłaść w pla­ców­kach edu­ka­cyj­nych więk­szy nacisk na wpa­ja­nie dzie­ciom i mło­dzie­ży patrio­tycz­nych war­to­ści oraz kato­lic­kiej moral­no­ści, ucznio­wie będą czy­tać mię­dzy inny­mi o kar­dy­na­le Ste­fa­nie Wyszyń­skim, tek­sty Jana Paw­ła II i dzie­ła Zofii Kossak-Szczuckiej.

Mini­ster edu­ka­cji 16 sierp­nia pod­pi­sał kil­ka roz­po­rzą­dzeń doty­czą­cych szkol­nic­twa. Jed­no z nich wpro­wa­dza zmia­ny w kano­nie lek­tur. Z wyka­zu ksią­żek czy­ta­nych na lek­cjach języ­ka pol­skie­go znik­ną dzie­ła, któ­re nie wpa­so­wu­ją się w sys­tem war­to­ści pro­mo­wa­ny przez Prze­my­sła­wa Czarn­ka. I tak na przy­kład w szko­łach pod­sta­wo­wych ucznio­wie nie będą już się zaj­mo­wać pro­zą Cent­kie­wi­czów, Win­ne­tou Karo­la Maya czy Sto­wa­rzy­sze­niem umar­łych poetów Nan­cy H. Kle­in­baum, a z pro­gra­mu naucza­nia w liceum wyle­cia­ła poezja Mar­ci­na Świetlickiego.

Zamiast tego kanon lek­tur szkol­nych wypeł­nił się pozy­cja­mi kon­ser­wa­tyw­ny­mi i patrio­tycz­ny­mi, wśród któ­rych wymie­nić nale­ży przede wszyst­kim tek­sty Zofii Kos­sak-Szczuc­kiej – tych w wyka­zie poja­wi­ło się w sumie pięć. Ucznio­wie szkół pod­sta­wo­wych i ponad­pod­sta­wo­wych będą mie­li też oka­zję uczyć się ety­ki i moral­no­ści na pod­sta­wie dzieł oso­bi­sto­ści kato­lic­kie­go świat­ka: kar­dy­na­ła Ste­fa­na Wyszyń­skie­go i Jana Paw­ła II.

Zofię Kos­sak-Szczuc­ką trze­ba czy­tać w pew­nym kon­tek­ście, była to pisar­ka kon­ser­wa­tyw­na, repre­zen­tu­ją­ca kon­ser­wa­tyzm kre­so­wy, bar­dzo spe­cy­ficz­ny. Tak samo do tek­stów filo­zo­ficz­nych, etycz­nych Jana Paw­ła II musi być wyja­śnio­ny szer­szy kon­tekst, musi być przy­go­to­wa­ny odbior­ca. To nie są tek­sty polo­ni­stycz­ne, a będą oma­wia­ne na języ­ku pol­skim, sko­men­to­wał Radiu Zet Arka­diusz Bagła­jew­ski, lite­ra­tu­ro­znaw­ca, kie­row­nik Kate­dry Histo­rii Lite­ra­tu­ry Pol­skiej na Uni­wer­sy­te­cie Marii Curie-Skło­dow­skiej w Lublinie.

Nie wszyst­kie z zapo­wia­da­nych w czerw­cu zmian weszły w życie. Prze­my­sław Czar­nek postu­lo­wał usu­nię­cie z listy lek­tur szkol­nych popu­lar­nej książ­ki dla dzie­ci Rafa­ła Kosi­ka, zaty­tu­ło­wa­nej Felix, Net i Nika oraz Gang Nie­wi­dzial­nych Ludzi, któ­ra budzić mia­ła zastrze­że­nia war­stwą skła­dnio­wo-lek­sy­kal­ną języ­ka oraz zawar­to­ścią mery­to­rycz­ną. Decy­zja zosta­ła sze­ro­ko skry­ty­ko­wa­na, były zbie­ra­ne pod­pi­sy pod pety­cją o zanie­cha­nie posta­no­wie­nia. Osta­tecz­nie powieść zosta­ła prze­nie­sio­na z listy lek­tur obo­wiąz­ko­wych do uzupełniających.

Poni­żej pre­zen­tu­je­my kom­plet­ną listę zmian w kanonie.

Z listy lek­tur dla klas I‑III szko­ły pod­sta­wo­wej usu­nię­te zostały:
• Zacza­ro­wa­na zagro­da, Ali­na i Cze­sław Centkiewiczowie;
• Oto jest Kasia, Mira Jaworczakowa;
• Kto z was chciał­by roz­we­se­lić pecho­we­go noso­roż­ca?, Leszek Kołakowski;
• Spo­sób na Elfa, Mar­cin Pałasz.

W wyka­zie poja­wią się za to:
• Wścib­scy, Doro­ta Gellner;
• Mania, dziew­czy­na inna niż wszyst­kie. Opo­wieść o Marii Skło­dow­skiej-Curie, Juli­ta Grodek;
• Psie tro­ski, czy­li o wiel­kiej przy­jaź­ni na czte­ry łapy i dwa ser­ca, Tom Justyniarski;
• Lolek. Opo­wia­da­nia o dzie­ciń­stwie Karo­la Woj­ty­ły (frag­men­ty), Piotr Kordyasz;
• Kło­po­ty Kac­per­ka górec­kie­go skrza­ta, Zofia Kossak-Szczucka;
• Pia­sko­wy Wilk, Asa Lind;
• Któ­rę­dy do Yel­low­sto­ne? Dzi­ka podróż po par­kach naro­do­wych, Alek­san­dra i Daniel Mizielińscy.

Ucznio­wie klas IV-VIII nie będą już czy­tać nastę­pu­ją­cych książek:
• Win­ne­tou, Karol May;
• Sto­wa­rzy­sze­nie Umar­łych Poetów, Nan­cy H. Kleinbaum.

Z listy lek­tur obo­wiąz­ko­wych prze­su­nię­te do uzu­peł­nia­ją­cych zosta­ły nastę­pu­ją­ce pozycje:
• Felix, Net i Nika oraz Gang Nie­wi­dzial­nych Ludzi, Rafał Kosik;
• Zie­le na kra­te­rze (frag­men­ty), Mel­chior Wańkowicz.

Lista lek­tur uzu­peł­nia­ją­cych w kla­sach IV-VI zosta­ła roz­sze­rzo­na o:
• Pino­kio, Car­lo Collodi;
• Zwia­dow­cy. Ruiny Gor­la­nu, John Flanagan;
• Rze­ka, Emi­lia Kiereś;
• Top­sy i Lupus, Zofia Kossak-Szczucka;
• Klech­dy seza­mo­we, Bole­sław Leśmian;
• Kubuś Pucha­tek, Alan Alek­san­der Milne;
• Tecum­seh, Lon­gin Jan Okoń;
• Słoń Bira­ra, Fer­dy­nand Anto­ni Ossendowski;
• Czer­wo­na kart­ka dla Sprę­ży­ny, Jacek Podsiadło;
• Posła­niec kró­la, Louis de Wohl.

Nato­miast w wyka­zie lek­tur uzu­peł­nia­ją­cych dla klas VII i VIII poja­wi­ły się:
• Wiel­ki Rybak, Lloyd Cas­sel Douglas;
• Bursz­ty­ny (wybra­ne opo­wia­da­nie), Zofia Kossak-Szczucka;
• Nie lękaj­cie się! Roz­mo­wy z Janem Paw­łem II, André Frossard;
• Pla­ców­ka, Zemsta, Bole­sław Prus;
• Sąd Ozy­ry­sa, Hen­ryk Sienkiewicz;
• Jesien­na miłość, Nico­las Sparks.

W lice­ach i tech­ni­kach w zakre­sie pod­sta­wo­wym usu­nię­te zostały:
• wybra­ne wier­sze Mar­ci­na Świetlickiego.

Z zakre­su roz­sze­rzo­ne­go zni­ka­ją nastę­pu­ją­ce pozycje:
• Mito­lo­gia. Rzym, Jan Parandowski;
• Wiel­ki testa­ment (frag­men­ty), Fra­nço­is Villon;
• Żywo­ty świę­tych (frag­men­ty), Piotr Skarga.

Roz­sze­rzo­na zosta­ła lista lek­tur uzu­peł­nia­ją­cych w zakre­sie pod­sta­wo­wym o:
• Kro­ni­ka Ksią­żąt Pol­skich, oprac. Jerzy Wojtczak-Szyszkowski;
• Listy do Mat­ki (frag­men­ty), Juliusz Słowacki;
• Listy z podró­ży do Ame­ry­ki (frag­men­ty), Hen­ryk Sienkiewicz;
• Ludzie bez­dom­ni, Ste­fan Żeromski;
• wybór wier­szy Ryszar­da Krynickiego;
• wybór wier­szy Ada­ma Zagajewskiego;
• Raport Witol­da, Witold Pilecki;
• Anus mun­di, Wie­sław Kielar;
• Pożo­ga. Wspo­mnie­nia z Woły­nia 1917–1919, Zofia Kossak-Szczucka;
• wybra­ne opo­wia­da­nie Jaro­sła­wa Iwaszkiewicza;
• Wład­ca pier­ście­ni. Dru­ży­na pier­ście­nia, John Ronald Reu­el Tolkien.

W zakre­sie roz­sze­rzo­nym znaj­du­ją się teraz takie pozy­cja jak:
• Bło­go­sła­wio­na wina, Zofia Kossak-Szczucka;
• Moc­ni ludzie, Fer­dy­nand Anto­ni Ossendowski;
• Ludzie, zwie­rzę­ta, bogo­wie, Fer­dy­nand Anto­ni Ossendowski;
• Gdy brat sta­je się katem, Kry­sty­na Lubieniecka-Baraniak;
• Prze­kro­czyć próg nadziei (frag­men­ty), Jan Paweł II;
• Tryp­tyk rzym­ski, Jan Paweł II;
• Pamięć i toż­sa­mość (frag­men­ty), Jan Paweł II;
• Fides et ratio (frag­men­ty), Jan Paweł II;
• Przed skle­pem jubi­le­ra, Karol Wojtyła;
• Zapi­ski wię­zien­ne, Ste­fan Wyszyński;
• Ojciec wol­nych ludzi. Opo­wieść o Pry­ma­sie Wyszyń­skim, Paweł Zuchniewicz.

źró­dło gov.pl/radiozet.pl

Wyjąt­ko­we koszul­ki dla książ­ko­ho­li­ków? Szu­kaj­cie na Molom.pl