Kiedy gimnazja zostały zlikwidowane w 2017, pojawiła się potrzeba zmodyfikowania listy lektur, by pasowały do nowego systemu edukacji. Wtedy doszło do ostatniej zakrojonej na szeroką skalę zmiany wytycznych odnośnie do tego, co dzieci i młodzież miały czytać w ramach zajęć szkolnych. Odkąd jednak ministrem edukacji i nauki został Przemysław Czarnek, mogliśmy się spodziewać kolejnej reformy.
Przemysław Czarnek przy każdej możliwej okazji wspominał, jakie wartości są dla niego najważniejsze i wyrażał pogląd, że właśnie na te elementy w edukacji młodych Polaków trzeba by było kłaść szczególny nacisk. Minister marzył, żeby w szkołach więcej było o patriotyzmie, historii Polski, oraz żeby katolickie osobistości wyznaczały moralne kierunki.
Częściową realizację planów ministra Czarnka widać w proponowanych zmianach w kanonie lektur szkolnych. Lista zmian przedstawiona została do konsultacji, nie jest więc pewne, czy rzeczywiście wszystkie modyfikacje zostaną wprowadzone w życie.
Zmiany w zakresie lektur wynikają z potrzeby pełniejszej korelacji wykazu z celami kształcenia określonymi w podstawie programowej. Wiążą się one także z zaproponowaniem takich pozycji książkowych, które warto omawiać z uczniami ze względu na ich walory edukacyjne i wychowawcze, czytelny system wartości, elementy konstrukcyjne utworu oraz warstwę językową. Z polszczyzną staranną, pozbawioną wulgaryzmów i kolokwializmów, nadmiernych ozdobników, tłumaczy Anna Ostrowska, rzeczniczka resortu.
Poniżej prezentujemy listę proponowanych zmian.
Z listy lektur dla klas I‑III szkoły podstawowej zniknąć mają następujące tytuły:
• Zaczarowana zagroda, Alina i Czesław Centkiewiczowie;
• Oto jest Kasia, Mira Jaworczakowa;
• Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca?, Leszek Kołakowski;
• Sposób na Elfa, Marcin Pałasz.
W zamian wskoczyć mają:
• Wścibscy, Dorota Gellner;
• Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie, Julita Grodek;
• Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły (fragmenty), Piotr Kordyasz;
• Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata, Zofia Kossak-Szczucka;
• Piaskowy Wilk, Asa Lind;
• Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych, Aleksandra i Daniel Mizielińscy.
Uczniowie klas IV-VIII nie będą już czytać następujących książek:
• Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi, Rafał Kosik;
• Winnetou, Karol May;
• Stowarzyszenie Umarłych Poetów, Nancy H. Kleinbaum.
Lista lektur uzupełniających w tych klasach ma zostać rozszerzona o:
• Pinokio, Carlo Collodi;
• Zwiadowcy. Ruiny Gorlanu, John Flanagan;
• Rzeka, Emilia Kiereś;
• Topsy i Lupus, Zofia Kossak-Szczucka;
• Klechdy sezamowe, Bolesław Leśmian;
• Kubuś Puchatek, Alan Aleksander Milne;
• Tecumseh, Longin Jan Okoń;
• Słoń Birara, Ferdynand Antoni Ossendowski;
• Czerwona kartka dla Sprężyny, Jacek Podsiadło;
• Posłaniec króla, Louis de Wohl.
W liceach i technikach w zakresie podstawowym usunięte mają być:
• wybrane wiersze Marcina Świetlickiego.
Z zakresu rozszerzonego znikną następujące pozycje:
• Mitologia. Rzym, Jan Parandowski;
• Wielki testament (fragmenty), François Villon;
• Żywoty świętych (fragmenty), Piotr Skarga;
• Mała apokalipsa, Tadeusz Konwicki;
• Antygona w Nowym Jorku, Janusz Głowacki.
Rozszerzona będzie natomiast lista lektur uzupełniających w zakresie podstawowym o:
• Listy do Matki (fragmenty), Juliusz Słowacki;
• Listy z podróży do Ameryki (fragmenty), Henryk Sienkiewicz;
• Ludzie bezdomni, Stefan Żeromski;
• wybór wierszy Ryszarda Krynickiego;
• wybór wierszy Adama Zagajewskiego;
• Raport Witolda, Witold Pilecki;
• Anus mundi, Wiesław Kielar;
• Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919, Zofia Kossak-Szczucka;
• wybrane opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza;
• Władca pierścieni. Drużyna pierścienia, John Ronald Reuel Tolkien.
A w zakresie rozszerzonym mają znaleźć się takie pozycja jak:
• Błogosławiona wina, Zofia Kossak-Szczucka;
• Mocni ludzie, Ferdynand Antoni Ossendowski;
• Ludzie, zwierzęta, bogowie, Ferdynand Antoni Ossendowski;
• Gdy brat staje się katem, Krystyna Lubieniecka-Baraniak;
• Przekroczyć próg nadziei (fragmenty), Jan Paweł II;
• Tryptyk rzymski, Jan Paweł II;
• Pamięć i tożsamość (fragmenty), Jan Paweł II;
• Fides et ratio (fragmenty), Jan Paweł II;
• Przed sklepem jubilera, Karol Wojtyła;
• Zapiski więzienne, Stefan Wyszyński;
• Ojciec wolnych ludzi. Opowieść o Prymasie Wyszyńskim, Paweł Zuchniewicz.
źródło onet