Międzynarodowa Nagroda Bookera dla omańskiej pisarki

W tym roku w kon­kur­sie o Mię­dzy­na­ro­do­wą Nagro­dę Booke­ra po raz dru­gi z rzę­du wal­czy­ła Olga Togar­czuk. W ostat­niej edy­cji się­gnę­ła po laur, tym razem jed­nak sędzio­wie zade­cy­do­wa­li, że lep­sza od powie­ści pol­skiej pisar­ki jest książ­ka Cele­stial Bodies Jokhy al-Har­thi w tłu­ma­cze­niu Mari­lyn Booth. Autor­ka jest pierw­szą Oman­ką, któ­rej twór­czość zosta­ła prze­ło­żo­na na język angiel­ski. Cele­stial Bodies zaś to pierw­sza arab­ska książ­ka uho­no­ro­wa­na tą pre­sti­żo­wą nagro­dą.

Powieść lau­re­at­ki kon­kur­su osa­dzo­na jest w małej omań­skiej wsi i opo­wia­da histo­rie trzech sióstr i ich bar­dzo róż­nią­cych się od sie­bie mał­żeństw. Czy­tel­ni­cy mają moż­li­wość zaj­rzeć do Oma­nu, kra­ju raczej sła­bo zna­ne­go, któ­ry ma jed­nak wie­le cie­ka­we­go do zaofe­ro­wa­nia.

Poprzez róż­ne odno­gi ludz­kie­go życia, miło­ści i strat pozna­je­my spo­łe­czeń­stwo – wszyst­kie jego war­stwy, od tych naj­uboż­szych cięż­ko pra­cu­ją­cych nie­wol­ni­czych rodzin, do tych, któ­rzy zara­bia­li na nadej­ściu nowe­go bogac­twa do Oma­nu i Maska­tu, w uza­sad­nie­niu powie­dzia­ła Bet­ta­ny Hughes, prze­wod­ni­czą­ca kapi­tu­ły nagro­dy.

Powieść Jokhy al-Har­thi zosta­ła ogło­szo­na zwy­cię­ską przez wzgląd na wie­dzę, jaką obda­ro­wu­je euro­pej­skich, w szcze­gól­no­ści bry­tyj­skich czy­tel­ni­ków. Poka­zu­je kraj taki jakim jest, nie raz i nie dwa zada­jąc kłam powszech­nie przy­ję­tym ste­reo­ty­pom. Uni­ka rów­nież okle­pa­nych fra­ze­sów, jakich moż­na by się było spo­dzie­wać w powie­ści ana­li­zu­ją­cej pro­ble­my zwią­za­ne z płcią, rasą, spo­łecz­nym roz­war­stwie­niem eko­no­micz­nym czy nie­wol­nic­twem.

Jed­no­cze­śnie sędzio­wie pod­kre­śla­ją arty­stycz­ne walo­ry powie­ści.

Jest mniej eks­tra­wa­ganc­ka niż nie­któ­re inne książ­ki, a przy tym jest w niej coś poetyc­kie­go. Zaczy­na się jak dra­mat rodzin­ny osa­dzo­ny w fascy­nu­ją­cym świe­cie, ale wraz z kolej­ny­mi war­stwa­mi filo­zo­fii, psy­cho­lo­gii i poezji zosta­jesz wcią­gnię­ty coraz bar­dziej w opo­wieść i rela­cje mię­dzy posta­cia­mi. Zachę­ci­ło nas to do czy­ta­nia jej w nie­co odmien­ny spo­sób, tłu­ma­czy­ła Bet­ta­ny Hughes.

Przy­go­to­wał Oskar Grze­lak

Źró­dło The Guar­dian