Amazon rozpoczął prace nad adaptacją Wspomnij Phlebasa – space opery o brutalnym międzygwiezdnym starciu dwóch cywilizacji

Po sze­ściu latach od wyku­pie­nia praw do adap­ta­cji „Wspo­mnij Phle­ba­sa” autor­stwa Iaina M. Bank­sa, Ama­zon ogło­sił nazwi­ska osób pra­cu­ją­cych nad seria­lem. To pierw­szy tom liczą­ce­go dzie­sięć czę­ści cyklu „Kul­tu­ra”.

„Wspo­mnij Phle­ba­sa” to powieść, któ­rej akcja roz­gry­wa się w odle­głej przy­szło­ści. Ludz­kość zdą­ży­ła pod­bić nowe galak­ty­ki, ale spo­łe­czeń­stwo żyje w cią­głym kon­flik­cie. Woj­na pochło­nę­ła już miliar­dy ist­nień, a kolej­ne ska­za­ła na zagła­dę. Żaden księ­życ, pla­ne­ta ani nawet gwiaz­da nie są bez­piecz­ne; mogą zostać uni­ce­stwio­ne jako kolej­ny pokaz aktów okru­cień­stwa. Uto­pij­na Kul­tu­ra, zrze­sza­ją­ca ludzi oraz sztucz­ne inte­li­gen­cje, wal­czy o pra­wo do ist­nie­nia, zaś Impe­rium Idi­rian – za Wia­rę. Kul­tu­ra za wszel­ką cenę chce chro­nić sztucz­ną inte­li­gen­cję zwa­ną Umy­słem przed prze­ję­ciem go przez wro­ga… ale pojazd, któ­ry odpo­wia­dał za ukry­cie Umy­słu, zosta­je znisz­czo­ny. Bez­cen­na isto­ta znaj­du­je schro­nie­nie na Pla­ne­cie Mar­twych. Roz­po­czy­na się wyścig mię­dzy Kul­tu­rą i Iri­dia­na­mi… ale zamiast nich Umysł odnaj­du­je meta­morf Horza wraz z barw­nym zespo­łem zło­żo­nym z najem­ni­ków – zarów­no ludzi, jak i maszyn.

„Banks to feno­men… Sza­le­nie popu­lar­ny, nie­ustra­sze­nie twór­czy” – pisał o szkoc­kim twór­cy Wil­liam Gibson.

Twór­cą seria­lu, a tak­że pro­du­cen­tem wyko­naw­czym, został Char­les Yu, sce­na­rzy­sta, któ­ry pra­co­wał m.in. przy Uciecz­ce z Chi­na­town, Legio­nie oraz Westworld. Pro­du­cent­ką wyko­naw­czą zosta­ła też Chloé Zhao repre­zen­tu­ją­ca fir­mę Books of Sha­dows, wcze­śniej nagro­dzo­na Osca­rem za Noma­dland. Za pro­duk­cję Wspo­mnij Phle­ba­sa będą odpo­wia­dać też Dede Gard­ner i Jere­my Kle­iner repre­zen­tu­ją­cy Plan B Enter­ta­in­ment oraz Ade­le Banks. Serial tra­fi na Pri­me Video. Nie wia­do­mo jesz­cze, czy obej­mie tyl­ko książ­kę „Wspo­mnij Phle­ba­sa”, czy też kolej­ne tomy cyklu „Kul­tu­ra”.

Ian M. Banks to postać w Pol­sce umiar­ko­wa­nie zna­na, ale o wie­le bar­dziej cenio­na na świe­cie. Otrzy­mał m.in. dwu­krot­nie Bri­tish Scien­ce Fic­tion Asso­cia­tion Award (Nagro­dę Bry­tyj­skie­go Sto­wa­rzy­sze­nia Scien­ce Fic­tion) i czte­ro­krot­nie Kurd-Laßwitz-Pre­is for Fore­ign Novel (Nagro­dę im. Kur­da Las­swit­za za powieść zagra­nicz­ną), a tak­że dok­to­rat hono­ris cau­sa szkoc­kie­go Uni­ver­si­ty of Stir­ling. W 2008 r. „The Times” umie­ścił Bank­sa na liście „50 naj­wy­bit­niej­szych bry­tyj­skich pisa­rzy od 1945 roku”. Krót­ko po jego śmier­ci nazwa­no jego imie­niem aste­ro­idę 5099 Iainbanks.

Szkoc­ki autor two­rzył zarów­no powie­ści głó­no­nur­to­we (sygno­wa­ne jako Ian Banks), jak i scien­ce fic­tion (któ­re pod­pi­sy­wał, doda­jąc ini­cjał dru­gie­go imie­nia, Men­zies). W Pol­sce uka­za­ły się zale­d­wie trzy z dzie­się­ciu tomów „Kul­tu­ry”: „Wspo­mnij Phle­ba­sa” (prze­kład: Arka­diusz Nako­niecz­nik), „Gracz” (prze­kład: Piotr Sta­niew­ski) i „Najem­nik” (prze­kład: Piotr Sta­niew­ski). Ostat­ni tom cyklu, „The Hydro­gen Sona­ta” (Sona­ta wodo­ro­wa) tra­fił na rynek w 2012 roku. Choć pisarz wyznał, że ma pomysł na kolej­ną książ­kę z serii, zmarł w 2013 roku i nie zre­ali­zo­wał projektu.

Co cie­ka­we, choć pisarz dekla­ro­wał lewi­co­we poglą­dy, jego fanem oka­zał się… Elon Musk.

Pisarz był hono­ro­wym człon­kiem bry­tyj­skie­go sto­wa­rzy­sze­nia Natio­nal Secu­lar Socie­ty (Naro­do­we Towa­rzy­stwo Świec­kie) pro­mu­ją­ce­go roz­dział pań­stwa od kościo­ła. W 2002 roku Iain M. Bank ofi­cjal­nie poparł Szkoc­ką Par­tię Socja­li­stycz­ną, w 2004 – pociął swój pasz­port na znak pro­te­stu wobec bry­tyj­skie­go zaan­ga­żo­wa­nia w inwa­zję na Irak; dzia­łał wte­dy w ruchu doma­ga­ją­cym się impe­ach­men­tu Tony’ego Bla­ira. W 2010 roku wezwał do kul­tu­ral­ne­go i edu­ka­cyj­ne­go boj­ko­tu Izra­ela po nalo­cie na Stre­fę Gazy. Pod­jął decy­zję o odrzu­ca­niu wszel­kiej przy­szłej współ­pra­cy z izra­el­ski­mi wydaw­ca­mi, dekla­ro­wał też, że nie kupu­je żad­nych pro­duk­tów pocho­dzą­cych z Izra­ela, a jeśli tyl­ko może, wspie­ra Pale­sty­nę. Już po ujaw­nie­niu infor­ma­cji o tym, że cier­pi na nie­ope­ra­cyj­ne­go raka i pozo­stał mu mniej niż rok życia opu­bli­ko­wał esej w zbio­rze „Gene­ra­tion Pale­sti­ne: Voices from the Boy­cott, Dive­st­ment and Sanc­tions Move­ment” (Gene­ra­cja Pale­sty­na: Gło­sy z ruchu boj­ko­tu, wyco­fa­nia inwe­sty­cji i sankcji).

W 2015 roku Elon Musk nazwał dwa dro­ny Spa­ceX, Just Read The Instruc­tions (Po pro­stu prze­czy­taj instruk­cję) i Of Cour­se I Still Love You (Oczy­wi­ście, że wciąż cię kocham), na cześć stat­ków z powie­ści Gracz, a w 2018 roku zapo­wie­dział budo­wę kolej­ne­go – A Short­fall of Gra­vi­tas (Nie­do­bór gra­wi­ta­cji), nawią­zu­jąc do stat­ku pierw­szy raz wspo­mnia­ne­go w „Look to Win­dward” (Spójrz w stro­nę nawietrz­ną), siód­mej czę­ści cyklu „Kul­tu­ra”.

Anna Tess Gołę­biow­ska
Zdję­cie głów­ne unsplash