Zamiast losów Bil­bo Bag­gin­sa – histo­ry­jŏ Bil­ba Boj­te­lo­ka. Dzię­ki prze­kła­do­wi Grze­go­rza Kuli­ka, popu­la­ry­za­to­ra języ­ka ślą­skie­go, uka­że się prze­kład powie­ści J.R.R. Tol­kie­na, któ­rą Polki i Pola­cy zna­li do tej pory jako „Hob­bit, czy­li tam i z powrotem”.

– Joch je Grze­gorz. Prze­kło­dōm ksi­ōnż­ki, pisza arty­ku­ły, budu­ja noczy­nie do uży­wa­nio ślōn­skij god­ki we nowych tech­no­lo­giach – mówi o sobie Grze­gorz Kulik, popu­la­ry­za­tor języ­ka ślą­skie­go, tłu­macz, blo­ger, youtu­ber pro­wa­dzą­cy „Chwi­la z gŏd­kōm” i lau­re­at Nagro­dy im. ks. Augu­sti­na Welt­zla „Gór­no­ślą­ski Tacyt”.

„Hobit, abo tam i nazŏd” to nie jego pierw­szy taki pro­jekt. Tłu­ma­czy zarów­no z języ­ka angiel­skie­go, jak i z języ­ka pol­skie­go. Jego poprzed­nie tłu­ma­cze­nia to m.in.: „God­niŏ Pieśń” (Opo­wieść wigi­lij­na) Char­le­sa Dic­ken­sa, „Mały Princ” (Mały Ksią­żę) Antoine’a de Saint-Exupéry’ego, „Przi­go­dy ôd Ali­cy­je we Kra­ju Dzi­wōw” (Ali­cja w Kra­inie Cza­rów) Lewi­sa Car­rol­la, „Niedź­wio­dek Puch” (Kubuś Pucha­tek) A.A Mil­ne­’a czy „Kajś. Gyszich­ta ô Gōr­nym Ślōn­sku” (Kajś. Opo­wieść o Gór­nym Ślą­sku) Zbi­gnie­wa Roki­ty. Opra­co­wał też ślą­ską loka­li­za­cję gry „Euro Truck Simu­la­tor 2”, napi­sy do fil­mu „Gwiezd­ne woj­ny: część IV – Nowa nadzie­ja” czy ślą­skie loka­li­za­cje pro­gra­mów komputerowych.

„Hobit, abo tam i nazŏd” uka­że się nakła­dem Wydaw­nic­twa Sile­sia Pro­gress w ramach serii wydaw­ni­czej Canon Sile­siae. Za prze­kład powie­ści na język cze­ski odpo­wia­da Grze­gorz Kulik, a pie­śni i wier­sze prze­ło­żył Miro­sław Syniawa.

Grze­gorz Kulik wyznał, że tłu­ma­cząc, sta­rał się dosto­so­wać do instruk­cji J.R.R. Tol­kie­na, któ­ry zazna­czał, że jeśli nazwa wła­sna ma zostać prze­tłu­ma­czo­na, to powin­na pozo­stać jak naj­bar­dziej zbli­żo­na do pier­wot­ne­go zna­cze­nia. Tak oto nazwi­sko Bag­gins otrzy­ma­ło brzmie­nie Boj­te­lok, a Took – Biere.

Książ­ka ma uka­zać się w nakła­dzie tysią­ca egzem­pla­rzy, a wydaw­ca poin­for­mo­wał, że w cią­gu 5 dni od uru­cho­mie­nia przed­sprze­da­ży wyprze­da­ła się poło­wa z nich. Sile­sia Pro­gress roz­wa­ża poten­cjal­ny dodruk, jeśli poja­wi się taka potrze­ba. Ofi­cjal­na pre­mie­ra zapla­no­wa­na zosta­ła na 8 mar­ca 2023 roku. (Do 20 lute­go moż­na zała­pać się na 20% raba­tu, a do 5 mar­ca – na 10% raba­tu). Akwa­re­lę, któ­ra tra­fi­ła na okład­kę, nama­lo­wał ślą­ski arty­sta – Grze­gorz Chu­dy pocho­dzą­cy z Niki­szow­ca. Choć ślą­skie wyda­nie było przy­go­to­wa­ne już jakiś czas temu, to ofi­cy­na musia­ła pocze­kać na ofi­cjal­ną apro­ba­tę Tol­kien Esta­te, czy­li fun­da­cji chro­nią­cej pra­wa autor­skie J.R.R. Tolkiena.

Canon Sile­siae to seria wydaw­ni­cza, któ­rej zada­niem jest przy­bli­żać czy­tel­ni­kom dzie­ła lite­ra­tu­ry powszech­nej na mowę śląską.

Choć na powieść „Hobit, abo tam i nazŏd” musi­my jesz­cze chwi­lę pocze­kać, to już dziś może­cie zapo­znać się np. z prób­ką tego, jak brzmi „Przi­go­dy ôd Ali­cy­je we Kra­ju Dzi­wōw” w prze­kła­dzie Grze­go­rza Kulika.

Poni­żej pre­zen­tu­je­my opis wydaw­ni­czy pozy­cji „Hobit, abo tam i nazŏd”.

Kla­sycz­ny rōman ôd J.R.R. Tol­kie­na prze­ło­żōny na ślōn­ski jyn­zyk. „Hobit” bōł wyda­ny po piyr­szy rŏz we 1937 roku i zarŏz bōł pozy­tyw­nie przi­jyn­ty tak ôd kry­ty­kōw, jak tyż ôd czy­tŏczōw. Je to piyr­szŏ ze gyszicht, co sie dzie­jōm we świe­cie Strzōdziy­miŏ, i pra­wi histo­ry­jõ ôd Bil­bo Boj­te­lŏka, tytu­ło­we­go hobi­ta, co mŏ rŏd swōj dōm i pokōj, a wybiy­rŏ sie na przi­go­dã, żeby zdo­być taj­lã skar­bu wacho­wa­ne­go ôd dra­cha Smauga.

Dziyn­ki „Hobi­to­wi”, a spo­łym ś nim dziyn­ki try­lo­gi­ji „Pōn Pie­strzy­ni” świat zacie­ka­wiy­ła fan­ta­sty­ka, tōż skirz tego auto­ra dzi­siej sie widzi za ôjca wyso­kij fan­ta­sty­ki, a ôbie gyszich­ty to je ôbo­wi­ōnz­ko­wŏ pozy­cy­jŏ na pōł­ce ôd koż­de­go fana tego gatōnku.

Prze­ło­żōł Grze­gorz Kulik, a wier­sze, pie­śni i śpiyw­ki Miro­sław Syniawa.

***

Hobit mało­wie­la niy wysko­czōł ze skōry, jak syczy­nie doszło do jego uszōw, i narŏz ôbo­czōł bla­de ôczy wytrzysz­czać sie na nie­go.
– Ftoś ty je? – pedzioł a wyci­ōng szty­let przed sie­bie.
– Co ôn je, mōj sacss? – szep­nōł Golum (co dyc­ki pra­wi­ōł do sie­bie, bo nigdy niy mioł żŏd­ne­go, co by dō nie­go mōg mōwić). To bez to sam przi­szoł, bo naprŏw­dã w tyj chwi­li niy mioł gło­du, bŏł ino cie­kŏw. We ink­szym przi­pŏd­ku noj­przōd by chy­cioł, a dopiy­ro potym szep­toł.
– Jŏch je pōn Bil­bo Boj­te­lŏk. Stra­ci­ōł żech cwer­gi i cza­row­ni­ka i niy wiym, kaj żech je. I niy chcã tego wie­dzieć, jak ino stōnd pōdã.
– Co ôn mŏ we rōnc­kach? – spy­toł Golum, kej patrzoł na miecz, co mu sie blank niy podo­boł.
– Miecz, ôrynż ze Gōn­do­li­nu!
– Sssss – pra­wi­ōł Golum i zro­bi­ōł sie moc uprzyj­my. – Mozno sied­nie sam i poôz­pra­wiŏ kōn­se­cek, mōj sacss. Rŏd mŏ zŏgŏd­ki, pra?
Ksi­ōnż­ka z ôry­gi­nal­ny­mi ôbrŏz­ka­mi z bry­tyj­ske­go wyda­niŏ, ilu­stra­cy­jŏ na ôkła­dzi­na naszy­ko­woł Grze­gorz Chudy.

***

Strōny: 336
Ôpra­wa: miyn­kŏ
Ksi­ōnż­ka ukŏza­ła sie we raji Canon Sile­siae – Biblio­ty­ka Tuma­czyń pod nōme­rym 12.

***

John Ronald Reu­el Tol­kien – angel­ski pisŏrz, filo­log, pro­fe­sōr sta­ro­an­gel­ski­go jyn­zy­ka i angel­skij lite­ra­tu­ry na Uni­wer­sy­te­cie we Oxfor­dzie. Noj­ba­rzij je znōmy za auto­ra „Hobi­ta” i trzi­tōmo­we­go epic­ki­go dzie­ła „The Lord of the Rings” („Pōn Pie­strzy­ni”), co skirz nich je widzia­ny za ôjca wyso­kij fan­ta­sty­ki. Popu­lar­ność świa­ta stwo­rzōne­go ôd Tol­kie­na niy mŏ żŏd­ne­go pre­ce­dyn­su i je to pra­wy kul­tu­ro­wy fynōmyn.

Grze­gorz Kulik – tumacz, publi­cy­sta, popu­la­ry­za­tōr ślōn­skij mŏwy. Autōr Kor­pu­su Ślōn­skij Mŏwy, plat­for­my Silling.org, ślōn­skich prze­kła­dōw „God­nij Pie­śni” Char­le­sa Dic­ken­sa, „Dra­cha” i „Poko­ry” Szcze­pa­na Twar­do­cha, „Małe­go Prin­ca” Anto­ine de Saint-Exupéry’ego, „Niedź­wiod­ka Pucha” A. A. Mil­ne, „Przi­gōd ôd Ali­cy­je we Kra­ju Dzi­wōw” Lewi­sa Car­rol­la i „Kajś” Zbi­gnie­wa Roki­ty. Lau­re­at Gōr­no­ślōn­ski­go Tacy­ta za rok 2018.

Miro­sław Synia­wa – ur. w 1958 r. w Cho­rzo­wie, poeta, pro­za­ik, tumacz, badacz dzie­jōw nauk przi­rod­ni­czych na Ślōn­sku, z wydŏw­nic­twym Sile­sia Pro­gress spōł­pra­cu­je ôd 2014 r.

Grze­gorz Chu­dy – malyrz akwa­re­li­sta. Głow­nym moty­wym jego twōr­czo­ści je Ślōnsk, ale ôd baj­tla marzōł, coby nama­lo­wać tol­kie­now­ske Strzōdziy­mie. Terŏz mu sie podarziło!

REKLAMA

Zakład­ki dla fanów przy­gód książ­ko­wych? Tyl­ko na Molom.pl