Literacki Nobel zostanie przyznany dopiero w przyszłym roku

Z koń­cem kwiet­nia poda­li­śmy infor­ma­cję, że w związ­ku z licz­ny­mi oskar­że­nia­mi o mole­sto­wa­nie sek­su­al­ne skie­ro­wa­ny­mi prze­ciw­ko mężo­wi jed­nej z człon­kiń Aka­de­mii Szwedz­kiej trwa­ją roz­mo­wy o prze­ło­że­niu wyło­nie­nia lau­re­ata Nagro­dy Nobla w dzie­dzi­nie lite­ra­tu­ry za rok 2018. Dziś zapa­dła osta­tecz­na decy­zja. Według ofi­cjal­ne­go komu­ni­ka­tu wysto­so­wa­ne­go przez fun­da­cję w przy­szłym roku zosta­ną przy­zna­ne dwa Lite­rac­kie Noble, a teraz Aka­de­mia Szwedz­ka sku­pi się na napra­wie­niu swo­je­go wizerunku.

W skró­cie, Jean-Clau­de Arnault został oskar­żo­ny o mole­sto­wa­nie sek­su­al­ne przez osiem­na­ście kobiet. Spra­wa ugo­dzi­ła w jego żonę – Kata­ri­nę Fro­sten­son, poet­kę, ale przede wszyst­kim człon­ki­nię Aka­de­mii Szwedz­kiej i w efek­cie w samą insty­tu­cję. Ta bowiem musia­ła zająć kon­kret­ne sta­no­wi­sko. Nie­ste­ty człon­kom nie spodo­ba­ło się mie­sza­nie pry­wat­nych spraw męża Kata­ri­ny Fro­sten­son z dzia­łal­no­ścią Aka­de­mii. A w mię­dzy­cza­sie poja­wi­ły się dodat­ko­we oskar­że­nia dla Arnaul­ta, któ­ry miał być źró­dłem licz­nych prze­cie­ków zwią­za­nych z lau­re­ata­mi Lite­rac­kich Nobli. Z Aka­de­mii Szwedz­kiej w wyni­ku całe­go tego amba­ra­su zaczę­ły wystę­po­wać kolej­ne oso­by, z sekre­tarz insty­tu­cji – Sarą Danius – na cze­le. W tym momen­cie w jury pozo­sta­ło dzie­sięć z osiem­na­stu osób, co unie­moż­li­wia według sta­tu­tu jakie­kol­wiek gło­so­wa­nie. Pro­ble­mem jest rów­nież to, że funk­cje w Aka­de­mii Szwedz­kiej peł­ni się doży­wot­nio, więc w tym momen­cie nie moż­na nawet powo­łać nowych osób, żeby uzu­peł­nić skład. Inter­we­nio­wać będzie musiał król Szwe­cji, bo jedy­nie on może wpro­wa­dzić zmia­ny do sta­tu­tu Akademii.

Kry­zys bar­dzo poważ­nie ugo­dził w dobre imię Aka­de­mii Szwedz­kiej, pod­wa­żył jed­no­cze­śnie wia­ry­god­ność nagro­dy. Według zapi­sów w sta­tu­cie jest to sytu­acja, przy zaist­nie­niu któ­rej insty­tu­cja może ogło­sić wstrzy­ma­nie się od przy­zna­nia Nagro­dy Nobla. Ofi­cjal­ny komu­ni­kat z dzi­siaj ogła­sza, że wła­śnie taka decy­zja zapa­dła. W 2018 roku nie pozna­my lau­re­ata nagro­dy w dzie­dzi­nie lite­ra­tu­ry. Pozo­sta­łe Noble zosta­ną roz­da­ne według zwy­cza­jo­we­go har­mo­no­gra­mu – tu żad­nych zmian się nie spodziewamy.

Fun­da­cja Nobla przy­pusz­cza, że teraz Aka­de­mia Szwedz­ka doło­ży wszel­kich sta­rań, aby przy­wró­cić jej wia­ry­god­ność jako insty­tu­cji nagra­dza­ją­cej i że Aka­de­mia zda spra­woz­da­nie z pod­ję­tych dzia­łań. Zakła­da­my rów­nież, że wszy­scy człon­ko­wie Aka­de­mii zda­ją sobie spra­wę, że zarów­no jej sze­ro­ko zakro­jo­ne wysił­ki refor­ma­tor­skie, jak i jej przy­szłe struk­tu­ry orga­ni­za­cyj­ne muszą cha­rak­te­ry­zo­wać się więk­szą otwar­to­ścią na świat zewnętrz­ny, czy­ta­my w ofi­cjal­nym oświad­cze­niu Fun­da­cji Nobla.

Tego­rocz­na Nagro­da Nobla nie prze­pa­da. Wspól­na decy­zja fun­da­cji i Aka­de­mii Szwedz­kiej zakła­da, że zale­gły Lite­rac­ki Nobel zosta­nie przy­zna­ny w następ­nym roku. W paź­dzier­ni­ku 2019 pozna­my więc dwóch lau­re­atów. Nie jest to pierw­szy taki przy­pa­dek. Podwój­ne nagro­dy przy­zna­ne zosta­ły dotych­czas czte­ro­krot­nie: w 1904, 1917, 1966 i 1974 roku. Jed­no­cze­śnie ostat­ni raz nagro­dy w ogó­le nie przy­zna­no w 1943 roku.

źró­dło: www.nobelprize.org

Autor Oskar Grzelak

zdjęcie Osama Shukir Muhammed Amin FRCP(Glasg)/Wikipedia