Już 2 września na platformie streamingowej Amazon Prime zadebiutuje nowy serial osadzony w Śródziemiu. „Władca Pierścieni: Pierścienie Mocy” to produkcja bazująca na twórczości J.R.R. Tolkiena, która ma rozgrywać się setki lat przed wydarzeniami znanymi z „Władcy Pierścieni”. Z tej okazji prezentujemy wybór ciekawostek na temat twórcy Śródziemia i jego najważniejszego dzieła.
1. John Ronald Reuel Tolkien przyszedł na świat 3 stycznia 1892 w Południowej Afryce, zmarł 2 września 1973 roku w Anglii. Walczył w najkrwawszych starciach I wojny światowej, na której stracił niemal wszystkich przyjaciół. Praktycznie przez całe życie pisarz pracował na uczelni jako wykładowca, specjalista od średniowiecznej literatury angielskiej i nordyckiej. Nie był jednak typowym akademikiem – choć umowa z Uniwersytetem Oksfordzkim zobowiązywała go do przeprowadzania 36 wykładów rocznie, Tolkien wygłaszał ich nawet o 100 więcej. Pewnego razu na przyjęcie przebrał się za niedźwiedzia polarnego. Kiedy indziej ścigał swojego sąsiada z siekierą w ręku, przebrany za anglosaskiego wojownika.
2. Pisanie było dla Tolkiena hobby, a największą wagę przywiązywał do swojej codziennej pracy na uniwersytecie. Nie tylko wykładał, ale stworzył również m.in. nowożytny przekład legendy o sir Gawainie i Zielonym Rycerzu, a także krytyczne odczytanie baśni o Beowulfie.
3. Właśnie ze średniowiecznej literatury Tolkien zapożyczył niektóre elementy, które umieścił w „Hobbicie” i „Władcy Pierścieni”. „Śródziemie” to tłumaczenie anglosaskiego słowa “middangeard”. Smaug, podobnie jak smoki w anglosaskiej literaturze, ma obsesję na punkcie złota, którym się otacza. Nordycka saga z XII wieku „Völsunga saga” koncentruje się na potężnym, magicznym pierścieniu zwanym Andvaranaut.
4. Tolkien planował kontynuację „Władcy Pierścieni” osadzoną w Czwartej Erze. Miała opowiadać o ludziach, którzy znudzeni pokojem zaczynają tworzyć kult czczący Sarumana, Saurona i Morgotha. Trzynaście stron tej opowieści można znaleźć w rozdziale „Ludy Śródziemia” w dwunastym tomie „Historii Śródziemia”. Pisarz zarzucił pomysł, gdy zorientował się, że jest on zbyt mroczny i przygnębiający.
5. Twórca „Władcy Pierścieni” był zdeklarowanym katolikiem. Po śmierci rodziców trafił pod opiekę katolickiego księdza, co miało wpływ na całe jego życie. Pisarz nawrócił nawet na chrześcijaństwo swojego niewierzącego przyjaciela – C.S. Lewisa, autora „Opowieści z Narnii”. Lewis tworząc bohatera swojej książki sci-fi „Z milczącej planety”, wzorował się właśnie na twórcy „Hobbita”. Twórca Narnii zgłosił kandydaturę Tolkiena do literackiej Nagrody Nobla, jednak gremium noblowskie odrzuciło ją, twierdząc, że twórczość autora „Władcy Pierścieni” „nie dorównuje snuciu opowieści na najwyższym poziomie” (cytat: „(…) has not in any way measured up to storytelling of the highest quality.”).
6. Naukowe prace Tolkiena były popularne wśród nazistów, których fascynowała starożytna cywilizacja Germanii. Jednak pisarz był przeciwnikiem poglądów Hitlera i rozważał nawet odstąpienie od publikacji „Hobbita” w Niemczech. Gdy niemiecki wydawca, zgodnie z obowiązującym nazistowskim prawem, zgłosił się do pisarza, by ten potwierdził swoją aryjską tożsamość, Tolkien odpisał, iż żałuje, że jego przodkami nie byli Żydzi.
7. Tolkien znany jest z tego, że na potrzeby „Władcy Pierścieni” wymyślił całkiem nowe języki, w których tworzył m.in. elfickie pieśni. Już wcześniej pisał poezję, używając wymarłych języków (średniowiecznego walijskiego i lombardzkiego), zaś jego poemat „BagmÄ“ BlomÄ” to prawdopodobnie pierwszy oryginalny tekst napisany językiem gotyckim od ponad tysiąclecia.
8. Pisarz, naukowiec, literaturoznawca, ale również… artysta. Tolkien był utalentowanym rysownikiem i malarzem. Sam tworzył ilustracje do pierwszych wydań „Hobbita” i „Władcy Pierścieni”. Po ich publikacji stał się tak popularny, że często odłączał telefon, bo fani nie przestawali go niepokoić.
9. „Hobbit” powstał jako opowieść na dobranoc, którą pisarz opowiadał synowi. Opublikowana książka stała się hitem, więc Tolkien przystąpił do prac nad kontynuacją. Co ciekawe – w „Hobbicie” ani raz nie pada nazwa „ Śródziemie”.
10. „Władca Pierścieni” ukazał się 17 lat później. Został napisany jako jedna powieść, która liczyła 1000 stron. Decyzja, by podzielić ją na trzy części („Drużyna Pierścienia”, „Dwie wieże”, „Powrót króla”) była podyktowana czynnikami ekonomicznymi – Anglia w połowie lat 50. XX wieku borykała się z brakiem papieru, więc wydawca zdecydował, by powieść wydawać “na raty”.
11. Ze względu na fakt, że „Władca Pierścieni” został opublikowany po II wojnie światowej, wielu czytelników doszukiwało się związków między Sauronem a Adolfem Hitlerem. Mimo że Tolkien gardził nazistami, to ucieleśnienie zła w swojej powieści oparł na dziecięcym wspomnieniu. Jako dziecko uwielbiał historyczną książkę „The Black Douglas”, której autorem był S.R. Crockett. Właśnie w niej pojawiał się czciciel diabła, którego sprzymierzeńcami były wilki i zmiennokształtna czarownica. Postać zainspirowana została francuskim rycerzem, Gillesem de Rais, powiązanym z Joanną d’Arc, skazanym zabójcą dzieci.
12. „Władca Pierścieni”, jak każda powieść, w trakcie procesu pisania przechodził wiele zmian. W jednej z pierwotnych wersji Aragorn był hobbitem, dalekim krewnym Bilba; był też więźniem Saurona, posiadał drewniane protezy stóp i finalnie pomógł Gandalfowi odnaleźć Golluma. Sam Gollum w pierwszej wersji „Hobbita” nie był tak nikczemną kreaturą. Dopiero w kolejnych wydaniach jego rola została zmieniona i przepisana, by pasowała do tego, co miało pojawić się we „ Władcy Pierścieni”. Pierwotnie Gollum sam oddał pierścień Bilbowi, gdy ten “skarb” nie był jeszcze Jedynym Pierścieniem.
13. Niemal każdy z dziewięciu aktorów, którzy wcielali się w członków Drużyny Pierścienia w filmowych adaptacjach książek Tolkiena w reżyserii Petera Jacksona, posiada tatuaż nawiązujący do czasu spędzonego wspólnie na planie. Tatuaż to słowo “dziewięć” zapisane po elficku. Jedynym, który nie zrobił sobie tatuażu jest John Rhys-Davies (Gimli) – tatuaż pojawił się za to na skórze kaskadera, który zastępował go podczas scen akcji. Sam Peter Jackson ma analogiczny tatuaż – ze słowem “dziesięć” zapisanym elfią runą.
Przygotował Jan Sławiński
Skarpetki z motywami książkowymi? Zajrzyj na Molom.pl
