18 kwietnia do księgarni w całej Polsce trafiła nowa książka Olgi Tokarczuk – zbiór krótkich tekstów pt. „Opowiadania bizarne”. Sama pisarka zaś znalazła się wśród sześciu finalistów prestiżowej nagrody The Man Booker International Prize! To najlepszy moment, żeby przyglądnąć się postaci dwukrotnej laureatki Nagrody Literackiej Nike i dowiedzieć się o niej kilku ciekawostek!
Dorobek
Olga Tokarczuk jest autorką siedemnastu książek. Debiutowała na łamach pisma „Na przełaj” w 1979 roku, jednak na pierwszą samodzielną publikację czekała do 1989 roku – wtedy ukazał się jej jedyny jak do tej pory tomik poetycki „Miasto w lustrach”. Cztery lata później wydała bardzo dobrze przyjętą powieść „Podróż ludzi Księgi”. Oprócz powieści, zbioru esejów i opowiadań w jej dorobku znalazła się także książka dla dzieci o cierpliwości, czekaniu i uważności pt. „Zgubiona dusza” z ilustracjami Joanny Concejo.
Nagrody
Olga Tokarczuk jest jedną z najbardziej docenianych i najczęściej wyróżnianych polskich pisarek. Z sześciu nominacji do Nagrody Literackiej Nike zdobyła aż dwie statuetki (za powieści „Bieguni” i „Księgi Jakubowe”) oraz pięć wyróżnień od czytelników, czyli tzw. Nike czytelników. Oprócz tego ma na swoim koncie Paszport Polityki (1996), Nagrodę Fundacji im. Kościelskich (1997) oraz Nagrodę Literacką im. Władysława Reymonta. 28 stycznia 2010 roku z rąk Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego otrzymała Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Kariera międzynarodowa
Książki Tokarczuk były tłumaczone na przeszło 10 języków, w tym angielski, niemiecki, francuski, kataloński czy czeski. W ramach programów mających na celu promocję czytelnictwa możemy spodziewać się kolejnych tłumaczeń.
Za „Księgi Jakubowe” Olga Tokarczuk i tłumacz książki Jan Henrik Swahn zostali wyróżnieni Międzynarodową Nagrodą Literacką Kulturhuset Stadsteatern, czyli Domu Kultury i Teatru Miejskiego w Sztokholmie. Tokarczuk od wielu lat znajduje się także na liście kandydatów do najważniejszego literackiego wyróżnienia na świecie – Literackiej Nagrody Nobla. Pisarka walczy też o Man Booker International Prize – w połowie kwietnia została zakwalifikowana do ścisłego finału za angielskie tłumaczenie „Biegunów”.
Pokot
W 2017 roku do kin trafił „Pokot”, film powstały na podstawie powieści Tokarczuk pt. „Prowadź swój pług przez kości umarłych”. Film w reżyserii Agnieszki Holland został wyróżniony Nagrodą im. Alfreda Bauera na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie. „Pokot” brał udział w konkursie głównym, jednak Złotego Niedźwiedzia zdobył wówczas obraz „Ciało i dusza”. Tokarczuk była współautorką scenariusza do filmu, podobno powstało aż kilkanaście jego wersji. Dzięki temu pisarka była nominowana do Orłów – najważniejszej polskiej nagrody filmowej. Niestety mimo aż sześciu nominacji twórcy „Pokotu” wrócili z gali bez statuetki.
Związki z kinem
Olga Tokarczuk znalazła się w jury konkursu głównego 39 edycji Festiwalu Filmowego w Gdyni w 2014 roku. Triumfował wówczas film „Bogowie”, który w finale konkurował z takimi produkcjami jak „Pod Mocnym Aniołem”, „Jack Strong”, „Onirica” czy „Miasto 44”.
Festiwal Opowiadania
Jak już wyżej wspomniano Tokarczuk debiutowała na łamach czasopisma dla młodzieży „Na przełaj”. Pisała wówczas opowiadania, a podpisywała się pseudonimem Natasza Borowin. Tokarczuk w wywiadach przyznaje, że prozę uważa za jedną z najdoskonalszych form sztuki, szczególnie wyróżnia opowiadanie. Tokarczuk była jedną z inicjatorek i organizatorek Festiwalu Opowiadania odbywającego się cyklicznie od 2004 roku we Wrocławiu. Historia zatacza krąg – najnowsza książka pisarki to właśnie tom opowiadań.
Opera na Sacrum Profanum
Krakowskiemu festiwalowi Sacrum Profanum towarzyszą zawsze liczne premiery. Na koniec tegorocznej edycji Festiwalu odbędzie się premiera powstałej na specjalne zamówienie opery „ahat ili – Siostra bogów” Alka Nowaka, do której libretto napisała właśnie Olga Tokarczuk. Po literaturze i kinie przyszedł czas na romans pisarki z muzyką. Jak się uda ten eksperyment? Dowiemy się już 16 września podczas Sacrum Profanum w Krakowie.
Aktywność społeczna
Olga Tokarczuk znana jest ze swoich poglądów dotyczących praw zwierząt, częstego poruszania kwestii międzygatunkowych i angażowania się w różnego rodzaju akcje społeczne, czy to proekologiczne, czy prodemokratyczne. Najlepiej widoczne jest to w jej książce „Prowadź swój pług przez kości umarłych”, ponadto o tzw. animal studies opowiada w czasie festiwali, na spotkaniach autorskich, w wywiadach i na konferencjach. W 2012 roku w akcji „Jeszcze żywy karp” apelowała o godne traktowanie świątecznych karpi i niekupowanie na Boże Narodzenie żywych ryb. W 2017 roku przyłączyła się do akcji #wolnesady – w filmie opublikowanym na portalu YouTube uświadamia, czym może skutkować ignorowanie antydemokratycznych działań rządu.
Inspiracje
Prozę Tokarczuk bardzo często określa się mianem realizmu magicznego. Nie bez powodu, ponieważ często w jej historie wplecione są motywy metafizyczne. Artystka w wielu wywiadach podkreśla, że inspiruje się psychoanalizą, książkami Junga i Freuda, niezwykle ceni opowiadania Czechowa i Gogola oraz bardzo często sięga po mity. Na jej twórczość na pewno wpływ miały studia psychologiczne, które ukończyła na Uniwersytecie Warszawskim.
Jeśli jeszcze nie zapoznaliście się z twórczością tej niezwykłej autorki, najwyższy czas to zmienić! Zarówno najnowszy zbiór pt. „Opowiadania bizarne”, jak i pozostałe książki autorki możecie kupić w promocji na Woblinku.
Jako grafikę główną wykorzystano zdjęcie z Wikipedii udostępnione przez użytkownika o loginie Borys8. Zdjęcie udostępnione na licencji CC BY 4.0.
O autorze
Miłośnik literatury pięknej uzależniony od koncertów i festiwali.
Chciałby robić tysiąc rzeczy na raz, jednak na drodze do spełnienia stoi jego największy wróg – czas.
Rocznik 94. Redaktor Xięgarni.pl, All in University, kiedyś związany z Valkirią Network. Student Zarządzania Kulturą i Mediami UJ.
Najbardziej lubi poznawać, rozmawiać i przebywać z ludźmi, którzy go inspirują.
