Biblioteka Narodowa prosi o pomoc w uzupełnieniu zbiorów sprzed 1945 roku

Biblio­te­ka Naro­do­wa peł­ni tę szcze­gól­ną funk­cję, że gro­ma­dzi i udo­stęp­nia czy­tel­ni­kom całość pol­skie­go piśmien­nic­twa. Cel jest jak naj­bar­dziej god­ny wychwa­la­nia, nie­mniej jego reali­za­cja nie nale­ży do zadań łatwych. O ile z lite­ra­tu­rą współ­cze­sną nie ma pro­ble­mu, gdyż każ­de wydaw­nic­two zobo­wią­za­ne jest prze­sy­łać Biblio­te­ce Naro­do­wej po egzem­pla­rzu swo­ich publi­ka­cji, to pro­blem poja­wia się ze sło­wem pisa­nym pocho­dzą­cym sprzed 1945 roku.

To w dużej mie­rze efekt strat wojen­nych, któ­rych wstrzą­sa­ją­cym sym­bo­lem jest prze­cho­wy­wa­na w Pała­cu Rze­czy­po­spo­li­tej urna z pro­cha­mi ksią­żek celo­wo spa­lo­nych w cza­sie dru­giej woj­ny świa­to­wej. Bra­ki się­gać mogą aż 30% pozy­cji z XIX i pierw­szej poło­wy XX wie­ku, czy­ta­my na stro­nie Biblio­te­ki Narodowej.

Histo­ria insty­tu­cji się­ga poło­wy XVIII wie­ku. W 1747 roku zosta­ła ufun­do­wa­na przez bra­ci Józe­fa i Andrze­ja Zału­skich biblio­te­ka nazwa­na ich nazwi­skiem. Po śmier­ci fun­da­to­rów pla­ców­ka sta­ła się insty­tu­cją pań­stwo­wą i już od 1780 roku ist­niał obo­wią­zek prze­ka­zy­wa­nia biblio­te­ce każ­dej wydru­ko­wa­nej w ówcze­snej Pol­sce książ­ki. Nie­ste­ty wraz z trze­cim zabo­rem, w 1795 roku nad­szedł kres insty­tu­cji. Impo­nu­ją­cy zbiór został prze­nie­sio­ny do Peters­bur­ga, gdzie zasi­lił Biblio­te­kę Car­ską. Pol­ska Biblio­te­ka Naro­do­wa zosta­ła utwo­rzo­na w 1928 roku. Wte­dy też roz­po­czął się żmud­ny pro­ces odzy­ski­wa­nia cało­ści pol­skie­go piśmien­nic­twa, co zosta­ło ponow­nie zni­we­czo­ne w cza­sie II woj­ny świa­to­wej. W akcie bez­sen­sow­nej destruk­cji znisz­cze­niu ule­gło nawet 70% zbio­rów pol­skich biblio­tek, z cze­go stra­ty Biblio­te­ki Naro­do­wej były najdotkliwsze.

W jubi­le­uszo­wym roku 100-lecia odzy­ska­nia Nie­pod­le­gło­ści pra­gnie­my zapro­sić wszyst­kich Pola­ków do wiel­kiej akcji kom­ple­to­wa­nia księ­go­zbio­ru Biblio­te­ki Naro­do­wej. W każ­dym domu mogą znaj­do­wać się sta­re, pocho­dzą­ce sprzed 1945 roku książ­ki, cza­so­pi­sma, ulot­ki, nuty czy mapy, zapo­mnia­ne, nie­po­trzeb­ne, a mogą­ce oka­zać się bar­dzo waż­nym uzu­peł­nie­niem zbio­rów Biblio­te­ki Naro­do­wej, ape­lu­je instytucja.

Według infor­ma­cji zamiesz­czo­nych na stro­nie bra­ki doty­czą zarów­no kla­sy­ków pol­skiej lite­ra­tu­ry pięk­nej, roz­praw nauko­wych, ale tak­że pro­zy gatun­ko­wej: czy to na przy­kład kry­mi­na­łów, czy roman­sów. Poszu­ki­wa­ne są rów­nież książ­ki dla dzie­ci pocho­dzą­ce sprzed 1945 roku. Biblio­te­ka Naro­do­wa przyj­mu­je tak­że wszel­kie­go rodza­ju cza­so­pi­sma, pla­ka­ty i ulot­ki – sło­wem wszyst­ko, co kie­dy­kol­wiek zosta­ło wydru­ko­wa­ne na zie­miach polskich.

W tym roku rów­nież zosta­ły zakoń­czo­ne pra­ce nad kom­plet­nym ska­ta­lo­go­wa­niem zbio­rów Biblio­te­ki Naro­do­wej. Dla­te­go każ­dy może teraz wejść na stro­nę insty­tu­cji i w kata­lo­gu spraw­dzić, czy sta­re książ­ki, maga­zy­ny i dru­ki ulot­ne prze­cho­wy­wa­ne u nie­go w domu, kurzą­ce się w piw­ni­cy lub na stry­chu znaj­du­ją się w zbio­rach biblio­tecz­nych. Jeśli nie, to moż­na je prze­ka­zać Biblio­te­ce Naro­do­wej, a ta zatrosz­czy się o ich odpo­wied­nie zabez­pie­cze­nie, zdi­gi­ta­li­zo­wa­nie i udo­stęp­nie­nie czy­tel­ni­kom z całej Polski.

Dodat­ko­wych infor­ma­cji Biblio­te­ka Naro­do­wa udzie­la pod nume­rem tele­fo­nu 22 608 25 98 i adre­sem mailo­wym dary@bn.org.pl

https://www.bn.org.pl/

Przy­go­to­wał Oskar Grzelak