Literatura była od zawsze źródłem inspiracji dla kina i telewizji. Przenoszenie książkowej historii na mały czy wielki ekran wychodziło niekiedy bezbłędnie (jak chociażby w przypadku „Zielonej mili” w reżyserii Franka Darabonta) lub wprost przeciwnie, było tak złe, że aż mroziło krew w żyłach. Wystarczy tu wspomnieć o serialu na postawie „Wiedźmina”, który bardzo łagodnie mówiąc, wypadł tragicznie. O ile w tym przypadku wszyscy fani Geralta z Rivii mogą liczyć na naprawienie krzywd przez dobrą (miejmy nadzieję) adaptację Netfliksa, o tyle większość zepsutych przez twórców seriali nie będzie miało tyle szczęścia. Dla książek jest to o tyle ważne, że niekiedy dobra adaptacja może powołać zapomnianą już powieść na nowo do życia i zapewnić jej „drugą młodość”.
Mimo iż ostatnio dobre serialowe adaptacje książek pojawiają się jak grzyby po deszczu, jestem zwolenniczką uprzedniego czytania pierwowzoru. Daje to znacznie szersze pole do interpretacji serialowej opowieści oraz pozwala na właściwe odczytanie wielu smaczków, które twórcy często umieszczają w kolejnych odcinkach jako swego rodzaju puszczenie oczka do książkowych fanów.
Serial znacznie bardziej niż film nadaje się na przełożenie na ekran książkowej historii, gdyż wielość wątków i bohaterów zamknięta w 1,5‑godzinnym seansie pozbawia dzieła właściwie wszystkiego, co ważne (co dobitnie pokazuje film „Mroczna wieża” – w wersji serialowej miałaby szansę wypaść lepiej). Wielogodzinny, dopracowany serial z (obecnie) coraz większym budżetem robi z książką to, czego nigdy nie będzie miał szans zrobić film. Oto top 10 seriali zrealizowanych na podstawie książek. Wybór jest jak najbardziej subiektywny, a kolejność przypadkowa.
„Opowieść podręcznej”
Na podstawie powieści „Opowieść podręcznej” Margaret Atwood.
Akcja tej historii rozgrywa się dystopijnej przyszłości, gdzie los kobiet został zamieniony w prawdziwe piekło, a reżim, ortodoksja i patriarchat są jedynym prawem. Główna bohaterka, Freda, jest Podręczną. Dom swojego Komendanta i jego żony może opuszczać tylko raz dziennie, aby udać się na targ, na którym wszystkie napisy zostały zastąpione obrazkami – Podręcznym nie wolno czytać. Zmuszone są do życia pod ciągłą presją teokratycznej i fundamentalistycznej dyktatury – co miesiąc oddają się swojemu zarządcy, by ten mógł je zapłodnić. W czasach drastycznie malejącego przyrostu naturalnego tylko te ciężarne Podręczne mają jakąkolwiek wartość.
Jednakże Freda pamięta wcześniejsze, chociaż już całkowicie iluzyjne względem obecnego życie, z kochającym mężem i malutką córeczką u boku.
„Opowieść podręcznej” to zdecydowanie najlepsza książka Margaret Atwood. Jest oryginalna i dobrze napisana, nic więc dziwnego, że została już dwukrotnie przeniesiona na ekran. Najpierw w 1990 roku jako dosyć słaby film, a obecnie jako znakomity serial.
Serialowa adaptacja została zrealizowana z wielką starannością i dbałością o szczegóły.
Zarówno książka, jak i serial są sugestywną i przerażającą antyutopijną wizją przyszłości. Historia stworzona przez Atwood i opublikowana po raz pierwszy w 1985 roku w Toronto, wydaje się być niestety bardzo aktualna.
Serial można obejrzeć na Showmax.
„Mr. Mercedes”
Na podstawie powieści „Pan Mercedes” Stephena Kinga.
Opowieść stworzona przez niekwestionowanego mistrza horroru w pierwszym tomie trylogii poświęconej emerytowanemu detektywowi Williamowi Hodgesowi to prosta historia, której główny zarys jest wszystkim doskonale znany. Ekspolicjant Bill Hodges przeszedł niedawno na emeryturę. Nie może jednak cieszyć się w spokoju zasłużonym odpoczynkiem, gdyż mimo kariery pełnej sukcesów nie rozwiązał jednej z najważniejszych spraw w swoim życiu – nie złapał mordercy w masce klauna odpowiedzialnego za masakrę na targach pracy, psychopaty Bradiego Hartsfielda, okrzykniętego przez prasę Panem Mercedesem. Okazuje się, że nie tylko eksdetektyw nie jest gotowy na zamknięcie tego rozdziału, także Pan Mercedes, który kontaktuje się z Billem i na nowo rozpoczyna nierówną, brutalną grę w kotka i myszkę.
Serialowa adaptacja jest wierna książkowemu oryginałowi, co jest jej ogromną zaletą. Twórcy nie bali się pokazać historii w brutalny, krwawy i wyrazisty sposób. Podkreślona została kontrowersyjna kazirodcza relacja między Bradym a jego matką. Od strony technicznej serial wprost zachwyca. Kompozycja jest bardzo dobra, a aktorzy dobrani idealnie. To jedna z lepszych adaptacji prozy Kinga, jaka kiedykolwiek powstała.
Pierwsze dwa odcinki są dostępne na platformie At&t.
„Gra o tron”
Na podstawie cyklu „Pieśń Lodu i Ognia” George’a R.R. Martina.
W zestawieniu najlepszych seriali stworzonych w oparciu o książki nie mogło zabraknąć oczywiście bijącej rekordy popularności „Gry o tron”. Ta wysokobudżetowa seria HBO ma coraz większą rzeszę fanów. Jest to ostatnio najczęściej piracony serial na świecie, a podczas emisji 6 sezonu chyba każdy fan przychodził w poniedziałki do pracy mocno niewyspany. Zwłaszcza, że o spoilery z bieżących odcinków było w internecie naprawdę nietrudno.
Główna oś fabularna toczy się wokół walki o Żelazny Tron i związaną z tym władzę. Z upływem czasu coraz ważniejsza staje się nadchodząca zima i śmiertelne zagrożenie zza muru, a spiski oraz zbrodnie stają się częstsze niż cokolwiek innego – bohaterowie dosłownie prześcigają się w najciekawszych i najbrutalniejszych sposobach na pozbycie się wroga.
Tej historii nie trzeba chyba nikomu przybliżać ani polecać. Zarówno książka, jak i serial to genialna uczta nie tylko dla fanów fantasy, ale także dla wielbicieli wszystkich innych gatunków, gdyż ilość wątków i postaci jest tak duża, że każdy znajdzie tutaj coś dla siebie.
Serial można obejrzeć na HBO GO.
„Zakazane imperium”
Na podstawie powieści „Zakazane imperium” Nelsona Johnsona.
„Zakazane imperium” to dla mnie najlepsza serialowa pozycja na tej liście. Siedem nagród Emmy, dwa Złote Globy i niezwykle pozytywne słowa zarówno ze strony krytyków, jak i widzów mówią chyba same za siebie. „Zakazane imperium” to wyrafinowane połączenie wielkiego Martina Scorsese (wyreżyserował pilot i jest producentem całości) ze scenarzystą odpowiedzialnym za genialną „Rodzinę Soprano” – Terencem Winterem. To nie mogło skutkować niczym innym jak tylko potężnym widowiskiem trzymającym widza w ciągłym napięciu od pierwszego do ostatniego sezonu.
Ta historia wydarzyła się naprawdę! To opowieść o polityku zarabiającym wielkie pieniądze na układach z mafią dzięki nielegalnemu handlowi alkoholem w czasie prohibicji. To oni rządzili wtedy Atlantic City – i to w jakim stylu!
Wyjątkowa i porywająca historia Ameryki czasów prohibicji. W latach 20. i 30. ubiegłego wieku Atlantic City zostało ogłoszone centrum nielegalnych rozrywek na wschodnim wybrzeżu. Zaliczało się do nich wszystko – od prostytucji, przez zabroniony wówczas alkohol, po zdobywające coraz większą popularność narkotyki. W znacznej mierze przyczynił się do tego Nucky Thompson – polityk mający w garści hazard, prostytucję, handel alkoholem i współpracujący z mafią. Człowiek sukcesu, którego w dążeniu na szczyt nie powstrzyma nic ani nikt.
Doborowa obsada (szczególnie Steve Buscemi jako „Nucky” Thompson), znakomity scenariusz, reżyseria, scenografia, dialogi – wszystko w tym serialu zachwyca.
Wszystkich, którzy pokochali lub dopiero pokochają imperium stworzone na promenadzie, zachęcam do przeczytania książki. Najlepiej przed seansem, jednak jeśli to niezwykłe widowisko już za wami, książka stanie się doskonałym uzupełnieniem i powrotem do tego genialnego serialu.
Serial można obejrzeć na HBO GO.
„Sherlock”
Na podstawie opowiadań o detektywie Sherlocku Holmesie Arthura Conana Doyle’a.
„Sherlock” to brytyjski serial telewizyjny. Był emitowany od 2010 roku przez BBC One. Jest to uwspółcześniona wersja opowiadań Arthura Conana Doyle’a o detektywie Sherlocku Holmesie. W tym przypadku zdecydowanie lepiej zapoznać się z książkowymi przygodami i zagadkami, z którymi przyszło się zmierzyć Sherlockowi. Moją ulubioną książką o detektywie jest znany wszystkim „Pies Baskerville’ów”, który doskonale sprawdza się jako zaskakujący dreszczowiec.
W postać detektywa wcielił się charyzmatyczny Benedict Cumberbatch, a rolę jego wiernego towarzysza, doktora Watsona, gra Martin Freeman.
Serial można obejrzeć na Netfliksie.
„Filary ziemi”
Na podstawie powieści „Filary ziemi” Kena Folletta.
Akcja historii rozgrywa się w XII-wiecznej Anglii. Jest to czas intryg, chaosu i wszechobecnej anarchii po śmierci króla. Brutalna walka o władzę, coraz bardziej napięte konflikty między monarchami, klerykami i całym narodem powiązane z seksem, intrygami, zdradami, miłością, krwawymi zbrodniami i pełnymi mroku tajemnicami składają się na monumentalną opowieść poruszającą tak samo mocno na kartach powieści, jak i na małym ekranie.
Główna oś fabularna tej trzymającej w stałym napięciu sagi historyczno-przygodowej osnuta jest wokół budowli wielkiej katedry Kingsbridge (budowla ta trwała blisko czterdzieści lat). Wydarzeniom tym towarzyszy wojna domowa, rozległe konflikty na tle religii i głośne spory dotyczące sukcesji na angielskim tronie.
Warto podkreślić, że producentem serialowej wersji tej opowieści jest Ridley Scott – twórca legendarnego „Obcego”.
Serial można obejrzeć na KinoTV.
„Wielkie kłamstewka”
Na podstawie powieści „Wielkie kłamstewka” Liane Moriarty
W tej historii motywy zbrodni i wszystko, co z nią związane, pozostaje nierozwiązane aż do samego końca. Zamiast tego skupiono się na narastających konfliktach, które doprowadzają do tragicznego finału.
Serial można obejrzeć na HBO GO.
„Ania, nie Anna”
Na podstawie cyklu „Ania z Zielonego Wzgórza” Lucy Maud Montgomery.
Kto z nas w dzieciństwie nie kochał płomiennorudej Ani z Zielonego Wzgórza? Wszyscy miłośnicy mieli szansę udać się w pełną nostalgii powrót do dzieciństwa wraz z Netfliksowym serialem.
Opowiada on historię małej i niezwykle odważnej sieroty, która mimo przeciwności losu i kłód, jakie życie rzuca jej pod nogi, nieprzerwanie walczy o miłość i przyjaźń. Po nieszczęśliwym dzieciństwie w sierocińcu Ania trafia do domu rodzeństwa Marilli i Matthew Cuthbertów. To spotkanie odmieni losy ich wszystkich na zawsze.
Chociaż serial jest dobry, to nie ma żadnych szans w dorównaniu swojemu książkowemu oryginałowi. Przygody Ani w wersji książkowej to mój absolutny faworyt w kategorii literatury młodzieżowej.
Samą powieść Lucy Maud Montgomery zaczęła pisać w 1905 roku. Od tego czasu była wiele razy odrzucana przez kanadyjskich wydawców. W końcu, gdy udało się ją wydać, stała się natychmiastowym bestsellerem. Ponoć Mark Twain powiedział, że Ania to najukochańsze literackie dziecko od czasów Alicji (oczywiście tej z Krainy Czarów).
Serial można obejrzeć na Netfliksie.
Kompania braci”
Na podstawie powieści „Kompania braci. Od Normandii do Orlego Gniazda Hitlera” Stephena E. Ambrose’a.
Serial powstał w oparciu o opowieść o żołnierzach jednej z najsławniejszych amerykańskich kompanii piechoty spadochronowej. Powieść skupia się na kompanii od chwili jej sformowania w lecie 1942 i szkolenia w USA, przez lądowania w Normandii w czasie D‑Day, aż do zajęcia Orlego Gniazda Hitlera. To w tej kompanii służył żołnierz, którego losy stały się podstawą scenariusza głośnego filmu „Szeregowiec Ryan” w reżyserii Stevena Spielberga.
10-odcinkowy serial na podstawie książki został wyprodukowany przez wspomnianego już wyżej Spielberga i Toma Hanksa. Postacie bohaterów są oparte na prawdziwych żołnierzach tej kompanii, a niektórzy z nich na początku każdego z odcinków przekazują widzom swoje wspomnienia z czasów wojny. Serial jest mocny i bardzo poruszający.
Serial można obejrzeć na HBO GO.
„House of Cards”
Na postawie cyklu „Francis Urquhart” Michaela Dobbsa
Michael Dobbs, na którego twórczości oparty został serial „House of cards”, to jeden z najbardziej znanych i odnoszących największe sukcesy współczesnych pisarzy political fiction. Opisywał dobrze mu znane realia panujące w brytyjskiej polityce. Przez lata związany z partią konserwatywną, był także doradcą Margaret Thatcher. Największą sławę i rozgłos przyniosła mu oczywiście seria poświęcona Francisowi Urquhartowi, który osiąga swoje cele, idąc po trupach na sam szczyt urzędowej drabiny Wielkiej Brytania. Rok po premierze książki BBC wypuściło miniserial, nad którego scenariuszem pracował sam autor. Ogromną popularność przyniósł książce wysokobudżetowy serial Netfliksa, który jednak w kilku aspektach znacząco różni się od książkowego pierwowzoru. Najważniejszą z różnic jest przeniesienie akcji powieści z Wielkiej Brytanii lat 80. ubiegłego wieku do współczesnej Ameryki. Od początku emisji serialu, czyli od 2013 roku, wypuszczono już pięć sezonów serialu (w każdy z nich zaangażowany był autor), który bije rekordy popularności.
Serial można obejrzeć na Netfliksie.
Martyna Gancarczyk
CzytajPL
