O Alternatywnego Nobla zawalczy czterech pisarzy. Znamy ich nazwiska.

Alter­na­tyw­ny Nobel powstał by wypeł­nić lukę po tym jak Aka­de­mia Szwedz­ka posta­no­wi­ła w tym roku nie przy­zna­wać naj­waż­niej­szej lite­rac­kiej nagro­dy. Cała spra­wa ma źró­dło w skan­da­lu, któ­ry nara­ził na szwank zaufa­nie spo­łe­czeń­stwa do insty­tu­cji. Zanie­po­ko­je­ni wol­no­ścią kul­tu­ry twór­cy utwo­rzy­li tym­cza­so­wą Nową Aka­de­mię. To wła­śnie ona wybie­rze lau­re­ata Alter­na­tyw­ne­go Nobla. W fina­le zna­la­zło się czwo­ro pisarzy.

Pro­ce­du­ra wyła­nia­nia lau­re­ata w przy­pad­ku tej nagro­dy wyglą­da zupeł­nie ina­czej niż ta wypra­co­wa­na przy Noblach. Tam cały pro­ces, a zwłasz­cza listę nomi­no­wa­nych, utrzy­my­wa­no zawsze w ści­słej tajem­ni­cy, a o wszyst­kim decy­do­wał auto­ry­tar­nie skład sędziow­ski Aka­de­mii Szwedz­kiej. W tym roku do Alter­na­tyw­ne­go Nobla auto­rów nomi­no­wa­li szwedz­cy biblio­te­ka­rze. W ten spo­sób zosta­ła utwo­rzo­na dłu­ga lista skła­da­ją­ca się z 47 nazwisk. Następ­nie głos odda­no samym czy­tel­ni­kom. To wła­śnie oni zade­cy­do­wa­li o fina­ło­wej czwór­ce. Obie­ra­jąc taki a nie inny spo­sób gło­so­wa­nia, Nowa Aka­de­mia chcia­ła poka­zać, że o waż­nych nagro­dach da się rów­nież decy­do­wać w spo­sób otwar­ty, bar­dziej demokratyczny.

Pierw­szym kan­dy­da­tem do Alter­na­tyw­ne­go Nobla jest Neil Gaiman, któ­ry został przez Aka­de­mię nazwa­ny super­gwiaz­dą spo­łe­czeń­stwa fan­ta­stycz­ne­go. Szan­sę na nagro­dę ma rów­nież Haru­ki Mura­ka­mi, któ­ry wie­lo­krot­nie przed­sta­wia­ny był jako praw­do­po­dob­ny nobli­sta. Dotych­czas nie uda­ło mu się zdo­być tej nagro­dy, być może pocie­sze­niem będzie dla nie­go alter­na­tyw­na sta­tu­et­ka. W fina­ło­wej czwór­ce zna­la­zło się miej­sce dla dwóch kobiet. Pocho­dzą­ca z Gwa­de­lu­py Mary­se Con­dé uzna­wa­na jest za jed­ną z naj­wy­bit­niej­szych kara­ib­skich auto­rek. Czę­sto poru­sza tema­ty­kę wpły­wu kolo­nia­li­zmu na dzie­dzic­two kul­tu­ro­we i spo­łecz­ne. Ostat­nią fina­list­ką jest Kim Thúy, Wiet­nam­ka wycho­wu­ją­ca się w Kana­dzie. Jej utwo­ry żywo por­tre­tu­ją ojczy­znę pisar­ki oraz poru­sza­ją motyw poszu­ki­wa­nia wła­snej tożsamości.

O tym, kto osta­tecz­nie się­gnie po Alter­na­tyw­ne­go Nobla, dowie­my się 12 paź­dzier­ni­ka, kie­dy zosta­nie wyło­nio­ny lau­re­at. Tym razem decy­zję podej­mie jury zło­żo­ne z pro­fe­sjo­nal­nych znaw­ców lite­ra­tu­ry. Po wrę­cze­niu nagro­dy Nowa Aka­de­mia ma zostać roz­wią­za­na. Według pier­wot­nych usta­leń w przy­szłym roku Lite­rac­ki Nobel ma powró­cić. Mówi­ło się nawet o uho­no­ro­wa­niu nagro­dą dwóch pisarzy.

Źró­dło: The Guardian

Przy­go­to­wał Oskar Grzelak