Najpiękniejsze biblioteki w Stanach Zjednoczonych

Biblio­te­ka ma słu­żyć przede wszyst­kim jako dom dla tysię­cy ksią­żek, ma być rów­nież przy­ja­znym miej­scem dla wszyst­kich czy­tel­ni­ków. Funk­cjo­nal­ność jest nader istot­na, ale czy przy oka­zji nie war­to pomy­śleć o wzglę­dach este­tycz­nych? Prze­cież to co ład­ne może być rów­nież uży­tecz­ne. Co wię­cej przy­jem­niej spę­dza się czas w miej­scach, któ­re nie stra­szą kosz­mar­nym pro­jek­tem, nie­zdar­nym wyko­na­niem czy postę­pu­ją­cym zanie­dba­niem. Przyj­rzyj­my się dzie­się­ciu biblio­te­kom w Sta­nach Zjed­no­czo­nych, któ­re potra­fią zro­bić na czy­tel­ni­kach nie­ma­łe wra­że­nie.

Biblio­te­ka publicz­na w Seat­tle

Biblio­te­ka w Seat­tle prze­nio­sła się w 2004 roku do nowe­go obiek­tu zapro­jek­to­wa­ne­go przez uzna­ne­go holen­der­skie­go archi­tek­ta (zdo­byw­cę Nagro­dy Pritz­ke­ra), Rema Kool­ha­asa. Fasa­da budyn­ku zosta­ła wyko­na­na ze szkła i meta­lu by przy­po­mi­nać wie­lo­fa­se­to­wy dia­ment. Na biblio­te­kę skła­da się jede­na­ście pię­ter peł­nych oczy­wi­ście ksią­żek.

The Fisher Fine Arts Libra­ry w Fila­del­fii

Nale­żą­cy do Uni­wer­sy­te­tu Pen­syl­wa­nii gmach biblio­te­ki został zapro­jek­to­wa­ny i zbu­do­wa­ny pod nad­zo­rem Fran­ka Fur­nes­sa w 1888 roku. Pod­czas gdy w tam­tym okre­sie w archi­tek­tu­rze kró­lo­wa­ły mar­mur i gra­nit, budy­nek został wyko­na­ny z tra­dy­cyj­nej czer­wo­nej cegły. Uro­cza budow­la skła­da się z licz­nych wież, komi­nów i pomiesz­czeń z natu­ral­nym oświe­tle­niem zapew­nio­nym przez gustow­ne świe­tli­ki. Wszyst­ko to mia­ło imi­to­wać styl fabryk z cen­trum Fila­del­fii.

Biblio­te­ka Kon­gre­su w Washing­to­nie

Zaj­mu­ją­ca trzy budyn­ki biblio­te­ka jest naj­więk­szą tego typu insty­tu­cją na całym świe­cie. Naj­bar­dziej cha­rak­te­ry­stycz­nym jej punk­tem jest Czy­tel­nia Głów­na znaj­du­ją­ca się w Budyn­ku im. Tho­ma­sa Jef­fer­so­na powsta­łym w 1897 roku. Co cie­ka­we w zbio­rach biblio­te­ki znaj­du­je się naj­licz­niej­sza w Sta­nach Zjed­no­czo­nych kolek­cja pol­sko­ję­zycz­nych tek­stów.

Nowo­jor­ska Biblio­te­ka Publicz­na

Znaj­du­ją­ca się przy słyn­nej 5. Alei biblio­te­ka jest jed­nym z cha­rak­te­ry­stycz­nych punk­tów Nowe­go Jor­ku. Wej­ścia do pla­ców­ki strze­gą spo­czy­wa­ją­ce na coko­łach dwa lwy. Budo­wa biblio­te­ki roz­po­czę­ła się w 1902 roku; do użyt­ku zosta­ła odda­na dzie­więć lat póź­niej. Ostat­ni­mi cza­sy w biblio­te­ce trwa­ły pra­ce reno­wa­cyj­ne, ale już ponow­nie otwar­ta jest dla wszyst­kich odwie­dza­ją­cych. Ci nie­odmien­nie zachwy­ca­ją się boga­to zdo­bio­nym w pła­sko­rzeź­by i malo­wi­dła przed­sta­wia­ją­ce zachmu­rzo­ne nie­bo skle­pie­niem zawie­szo­nym na wyso­ko­ści nie­mal szes­na­stu metrów.

Biblio­te­ka Sta­no­wa Iowa w Des Moines

Zbio­ry Sta­no­wej Biblio­te­ki Iowa zosta­ły prze­nie­sio­ne w cało­ści w 1886 roku do nowej sie­dzi­by w Kapi­to­lu w Des Moines. Do dziś w zachod­nim skrzy­dle znaj­du­je się część zbio­rów poświę­co­na w cało­ści pra­wu. Zbu­do­wa­na w wik­to­riań­skim sty­lu ze zdob­ny­mi sufi­ta­mi, alko­wa­mi peł­ny­mi ksią­żek, krę­ty­mi klat­ka­mi scho­do­wy­mi każ­de­go roku jest obiek­tem zachwy­tów tysię­cy tury­stów.

Biblio­te­ka im. George’a Peabody’ego w Bal­ti­mo­re

Budy­nek biblio­te­ki został skon­stru­owa­ny w 1878 roku przez pocho­dzą­ce­go z Bal­ti­mo­re archi­tek­ta, Edmun­da D. Lin­da. Naj­bar­dziej cha­rak­te­ry­stycz­ne jest otwar­te atrium w samym cen­trum budyn­ku, któ­re daje dosko­na­ły pod­gląd na to, co dzie­je się na wszyst­kich pię­trach. Z tego powo­du biblio­te­kę czę­sto okre­śla się jako Kate­drę ksią­żek. W budyn­ku czę­sto orga­ni­zo­wa­ne są ślu­by przez wzgląd na wspa­nia­łe natu­ral­ne oświe­tle­nie, pięk­ne mar­mu­ro­we posadz­ki i pokry­te zapie­ra­ją­cy­mi dech w pier­siach orna­men­ta­mi bal­ko­ny.

Biblio­te­ka im. Harol­da Washing­to­na w Chi­ca­go

To głów­ny oddział Publicz­nej Biblio­te­ki w Chi­ca­go. Budo­wa gma­chu roz­po­czę­ła się w póź­nych latach osiem­dzie­sią­tych. Osta­tecz­nie podwo­je otwar­to w 1991 roku. Pro­jekt budyn­ku został wybra­ny przez radę miej­ską, któ­rej uwa­gę zwró­ci­ła kla­sy­cy­stycz­na fasa­da z orna­men­to­wym dachem. Mimo że budy­nek budził kon­tro­wer­sje, to jed­nak uwa­ża się, że jego post­mo­der­ni­stycz­na struk­tu­ra zna­ko­mi­cie wpa­so­wu­je się dzie­więt­na­sto­wiecz­ną archi­tek­tu­rę dziel­ni­cy.

Geisel Libra­ry w San Die­go

Zdu­mie­wa­ją­ca biblio­te­ka nale­ży do Uni­wer­sy­te­tu Kali­for­nij­skie­go w San Die­go. Pro­jekt budyn­ku utrzy­ma­ny w sty­li­sty­ce bru­ta­li­zmu spra­wia wra­że­nie, jak­by celem Wil­lia­ma Pere­iry było stwo­rze­nie budow­li, któ­ra prze­trwa­ła­by atak żywych tru­pów. Nie­mniej nie da się odmó­wić bry­le biblio­te­ki cha­rak­te­ru. Gmach jest domem dla sied­miu milio­nów wolu­mi­nów, wśród któ­rych praw­dzi­wą per­łą jest kolek­cja prac The­odo­ra Seus­sa Geise­la – rysun­ki, szki­ce, notat­ni­ki, maszy­no­pi­sy, książ­ki i zdję­cia tego zna­ne­go na całym świe­cie auto­ra dzie­cię­cej lite­ra­tu­ry.

Sawy­er Libra­ry w Wil­liam­stown

Wil­liams Col­le­ge wybu­rzył budy­nek pocho­dzą­cy z lat sie­dem­dzie­sią­tych, by zro­bić miej­sce na nowy gmach biblio­tecz­ny. Zatrud­nie­ni archi­tek­ci posta­ra­li się by Sawy­er Libra­ry łączy­ła kla­sycz­ny styl histo­rycz­nej Stet­son Hall z nowo­cze­sną modą archi­tek­to­nicz­ną. W efek­cie powstał pię­cio­pię­tro­wy budy­nek, któ­re­go cen­tral­ne atrium z jed­nej stro­ny zaopa­tru­je biblio­te­kę w natu­ral­ne świa­tło, z dru­giej daje pogląd na kam­pus uczel­ni.

Biblio­te­ka Publicz­na hrab­stwa Los Ange­les

Na pierw­szy rzut oka widać, że archi­tekt gma­chu biblio­te­ki publicz­nej – Ber­tram Goodhue – inspi­ro­wał się sztu­ką sta­ro­żyt­ne­go Egip­tu. Budy­nek powstał w 1926 roku i od tam­te­go cza­su przy­cią­ga rze­sze czy­tel­ni­ków i tury­stów, jako naj­więk­sza biblio­te­ka na Zachod­nim Wybrze­żu. Geo­me­trycz­na fasa­da to dosko­na­ły przy­kład wcze­sne­go Art Deco. Naj­bar­dziej roz­po­zna­wal­nym ele­men­tem biblio­te­ki jest pira­mi­da zwień­czo­na zło­tą dło­nią dzier­żą­cą pochod­nię.